Diễn biến trên khiến cho cuộc cải tổ bộ máy lãnh đạo của phe nổi dậy Syria gặp khó khăn, đúng thời điểm Mỹ và các quốc gia Ả-rập đang cân nhắc khả năng cung cấp thêm vũ khí cho lực lượng này. Xem ra, phương Tây lại có thêm lý do để chần chừ trong quyết định tăng cường sự hậu thuẫn cho phe nổi dậy Syria.

Tướng bị sa thải Idriss hôm qua (19/2) đã lên tiếng thẳng thừng bác bỏ quyết định phế truất ông của giới lãnh đạo phe nổi dậy, nói rằng toàn bộ hệ thống chỉ huy của Quân đội Syria Tự do cần phải có một “cuộc tái cơ cấu toàn diện”.

Phát biểu trong một cuốn băng bên cạnh một loạt tướng lĩnh chiến trường của Hội đồng Quân sự Tối cao thuộc Quân đội Syria Tự do, Tướng Idriss cho biết: “Chúng tôi đã được yêu cầu khởi động tiến trình tái cơ cấu toàn diện Hội đồng Quân sự Tối cao”.

Ông Idriss chỉ trích trực tiếp Bộ trưởng Quốc phòng của phe nổi dậy - ông as‌saad Mustafa bởi ông này được cho là ủng hộ quyết định thay thế Tướng Idriss bằng Chuẩn tướng Abdel Ilah al-Bashir. Ông Idriss miêu tả quyết định của ông Mustafa là “ngẫu hứng và mang tính cá nhân”.

Với sự ủng hộ của Bộ trưởng Quốc phòng Mustafa và người đứng đầu phe đối lập Syria Ahmad Jarba, Hội đồng Quân sự Cấp cao của Quân đội Syria Tự do hồi cuối tuần đã ra quyết định sa thải Tướng Idriss, viện dẫn lý do là “những khó khăn mà cuộc cách mạng Syria đang phải đối mặt" trong cuộc chiến chống lại chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad.

Tuy nhiên, nhiều tướng lĩnh khác trong nội bộ phe nổi dậy đã lên tiếng chỉ trích quyết định trên, một số thậm chí còn miêu tả đó là “một cuộc đảo chính phi dân chủ”.

"Chúng tôi xem động thái truất quyền ông Idriss là một quyết định vô giá trị và không hợp pháp”, 5 chỉ huy chiến trường hàng đầu của Hội đồng Quân sự Tối cao thuộc Quân đội Syria Tự do đã nhấn mạnh như vậy trong một tuyên bố. Tướng Idriss đã lãnh đạo hội đồng này từ tháng 12 năm 2012.

Các tướng lĩnh chỉ huy hàng đầu trên thề sẽ tiếp tục chiến đấu chống lại chính quyền của Tổng thống as‌sad “dưới sự dẫn dắt và lãnh đạo” của Tướng Idriss - người mà theo họ là “được bầu lên một cách dân chủ”. Trên thực tế, ông Idriss được lựa chọn bầu lên bởi các hội đồng quân sự trực tiếp tham gia chiến đấu trên chiến trường.

Theo nguồn tin từ một chiến binh nổi dậy nắm giữ nhiều thông tin, quyết định sa thải Tướng Idriss được đưa ra trong “một cuộc họp bí mật” của Hội đồng Quân sự Cấp cao - đây là tổ chức mà rất nhiều chiến binh nổi dậy then chốt đã rời bỏ trong những tháng gần đây.

"Bất chấp những thiếu sót của Tướng Idriss, đó rõ ràng là một cuộc đảo chính quân sự. Vấn đề chính ở đây là tại sao tất cả các hội đồng quân sự không được triệu tập để bỏ phiếu về quyết định này”, chiến binh nổi dậy trên đặt câu hỏi.

Tướng Idriss từ lâu đã phải đối mặt với những chỉ trích từ các chiến binh nổi dậy đang chiến đấu trên chiến trường về việc ông này không đảm bảo có được thêm nguồn cung cấp vũ khí từ các nhà tài trợ bên ngoài. Tuy nhiên, một nguồn tin trong Quân đội Syria Tự do cho biết, đó không phải là lỗi của ông Idriss bởi các chính phủ nước ngoài chọn cách cung cấp vũ khí trực tiếp cho những đơn vị nổi dậy đang chiến đấu trên chiến trường thay vì thông qua ông này.

"Tướng Selim Idriss đã làm mọi việc có thể để củng cố sức mạnh cho Quân đội Syria Tự do. Hội đồng Quân sự Tối cao trong năm qua chỉ nhận được 3 triệu USD tiền viện trợ”, nguồn tin giấu tên cho hay.

Tuy nhiên, các nhà hoạt động trên chiến trường đã lên án phản ứng của Hội đồng Quân sự Tối cao về quyết định sa thải Tướng Idriss, miêu tả tổ chức trên là “không có liên quan” gì đến diễn biến này. "Hội đồng Quân sự Tối cao rất yếu và chẳng đại diện cho ai so với các nhóm nổi dậy lớn đang chiến đấu ngoài chiến trường”, một nhà hoạt động có tên là Nazeer al-Khatib đến từ Aleppo đã nói như vậy.

Mâu thuẫn nội bộ tiếp tục lộ rõ

Sự ủng hộ của các tướng lĩnh hàng đầu trong Hội đồng Quân sự Tối cao Syria đối với Tướng Idriss đã lại một lần nữa phơi bày sự thiếu đoàn kết, mâu thuẫn nội bộ và tình trạng hỗn loạn trong hàng ngũ phe nổi dậy Syria. Lực lượng này từ lâu đã phải chật vật tìm cách kết nối lại thành một khối thống nhất nhưng xem ra kết quả vẫn là con số 0 tròn trĩnh.

Diễn biến trên chắc chắn sẽ khiến các nước phương Tây có thêm lý do để chần chừ không muốn đẩy mạnh sự giúp đỡ cho phe nổi dậy Syria.

Cho đến cuối năm ngoái, vai trò chính của Tướng Idriss vẫn là người dẫn đầu trong hoạt động phân phát viện trợ quân sự không gây sát thương của Mỹ dành cho phe nổi dậy Syria, bao gồm xe tải, thuốc men và lương thực. Tuy nhiên, viện trợ này đã đột ngột bị cắt và uy tín của ông Idriss vì thế cũng giảm theo, nhất là sau khi ông này mất quyền kiểm soát một kho chứa vũ khí và đạn dược vào tay một nhóm Hồi giáo cực đoan trong nội bộ phe nổi dậy hồi tháng 12 năm ngoái.

Với các cuộc đàm phán hòa bình đỗ vỡ, Mỹ và Ả-rập Xê-út dự kiến sẽ gặp nhau để bàn về việc liệu có nên cung cấp thêm vũ khí hiện đại cho phe nổi dậy Syria hay không. Chưa rõ mâu thuẫn quanh vụ phế truất Tướng Idriss có gây ảnh hưởng gì đến quyết định của Mỹ và Ả-rập Xê-út sắp tới hay không.