Đôi cánh của quân đội Nga

Trang National Interest (NI) của Mỹ ngày 18/9 có bài viết phân tích về năng lực không vận quân sự của Nga. Theo đó, người Mỹ nhận định năng lực này của Nga vẫn kém Mỹ nhưng đang được tiếp tục tăng cường, cả về khả năng và sự linh hoạt.

NI viết: “Khi nói đến khả năng cơ động trên không, quân đội Nga chỉ đứng sau quân đội Mỹ”. Theo Báo cáo cán quân quân sự năm 2018, Nga sở hữu 177 máy bay vận tải hạng nặng đến hạng trung. Trong khi đó, con số này của Mỹ là 658, Trung Quốc - 84, Pháp - 46 và Anh - 44.

NI thừa nhận lực lượng vận tải đường không của Nga đã chứng tỏ sự hữu ích trong các hoạt động gần đây ở Syria. Vấn đề được NI thắc mắc là tại sao quân đội Nga, vốn tập trung phát triển chiến tranh trên bộ, lại có thể xây dựng được một lực lượng không vận lớn như vậy?

Theo tờ báo Mỹ, một trong những động lực chính thúc đẩy sự phát triển này là lực lượng đổ bộ đường không (VDV), một nhánh chuyên biệt trên không của quân đội Nga tách biệt với phần còn lại của lực lượng mặt đất. Theo NI, DVD của Nga với máy bay vận tải chính Il-76 có thể được ví như lực lượng Thủy quân lục chiến Mỹ với khả năng sẵn sàng triển khai trên toàn cầu trong thời gian sớm nhất.

Điểm đặc biệt của VDV là các đơn vị “paradrop” (thả dù) với nhiệm vụ triển khai nhanh chóng lực lượng chiến đấu bộ binh cơ giới hạng nhẹ, độc lập trực tiếp từ máy bay. Il-76 được thiết kế để mang theo ba xe chiến đấu bộ binh đổ bộ đường không BMD ở phía sau, đủ để trang bị cho một trung đội VDV.

Với các mẫu BMD lớn hơn, Nga có các máy bay mạnh hơn. Một trong những phiên bản mới nhất của Il-76, Il-76MD-90A, được trang bị khung máy bay và động cơ mạnh hơn để đáp ứng trọng lượng tăng lên của mẫu BMD-4 mới. Bản thân máy bay Il-76 cũng có khả năng chiến đấu với pháo 23mm hướng phía sau để có thể đánh bại máy bay chiến đấu của đối phương.

Máy bay vận tải hạng nặng Il-76MD-90A của Nga

Theo phỏng đoán của NI, ngoài nhiệm vụ chuyên biệt, VDV cũng hoạt động với khả năng không vận thông thường cho các hoạt động tăng cường và chống nổi dậy, một trường hợp dự phòng quan trọng với quy mô khổng lồ của Liên bang Nga. Trong trường hợp này, binh sĩ và một số vật chất có thể được di chuyển nhanh chóng bằng đội máy bay vận tải của Nga, nhưng chúng phải được sử dụng với các xe chiến đấu bộ binh và xe tăng nặng hơn, được di chuyển bằng đường sắt.

Trong khi Không quân Nga trang bị máy bay vận tải hạng nặng An-124, loại máy bay có khả năng di chuyển xe thiết giáp hạng nặng, chúng chủ yếu được sử dụng để di chuyển vật tư, và việc vận chuyển thiết giáp hạng nặng được chuyển sang phương thức trên bộ hoặc trên biển trong quân đội Nga.

Sự vượt trội của Nga

Về năng lực không vận của Mỹ, NI cho rằng quân đội Mỹ bị hạn chế với năng lực vận chuyển bộ binh và xe hạng nhẹ. Trước đây, không quân Mỹ có khả năng triển khai mẫu xe tăng hạng nhẹ M551 Sheridan từ máy bay C-130 hoặc C-5 bằng phương thức thả dù từ trên không. Tuy nhiên, loại xe tăng này đã bị Mỹ loại khỏi biên chế từ những năm 1990.

Mặc dù Mỹ đã có một số nỗ lực để phát triển một phương tiện hạng nhẹ mới có thể cung cấp các khả năng tương tự như Sheridan, nhưng các thiết kế hiện tại của Mỹ vẫn chưa sẵn sàng. Các đồng minh châu Âu của Mỹ thì chỉ tập trung phát triển không vận cho các nhiệm vụ hậu cần và vận chuyển bộ binh.

Máy bay của VDV thả xe thiết giáp từ trên không

Trong khi đó, NI cho rằng quân đội Trung Quốc dường như đã noi gương Nga và đã phát triển một loạt phương tiện chiến đấu bộ binh đường không, bao gồm súng cối, tên lửa chống tăng và các phiên bản súng trường không giật chống tăng.

Tờ báo Mỹ nhận định, để duy trì vị thế là quân đội cơ động đường không lớn thứ hai, Nga vẫn đang tìm cách nâng cấp và mở rộng lực lượng không vận. Mục tiêu này đòi hỏi Nga phải có nhà cung cấp phương tiện vận tải mới vì nhà sản xuất Antonov đang nằm hoàn toàn trong tay Ukraine. Do đó, Moscow sẽ phải phụ thuộc vào hãng Ilyushin vì đây là nhà sản xuất phương tiện vận tải duy nhất còn lại của Nga.

Xe chiến đấu đổ bộ đường không BMD-4M của Nga

Có lẽ nhờ vào mối quan hệ đặc biệt giữa Mỹ và Ukraine hiện nay, NI đã nắm được các kế hoạch phát triển của hãng Antonov, từ đó suy luận ra định hướng phát triển lực lượng không vận của Nga. Theo NI, các dự án tương lai của Antonov không có một máy bay vận tải hạng nặng hoặc siêu trọng nào mà chỉ tập trung vào loại máy bay vận tải hạng trung khác.

Điều này dường như cho thấy Nga sẽ tiếp tục phát triển lực lượng không vận để triển khai các phương tiện tương đối nhẹ của VDV mà không cần đến khả năng vận tải các phương tiện năng hơn. Ngoài ra, Nga không có ý định thay thế những chiếc An-124 hiện vẫn đang tiếp tục được các công ty Nga hiện đại hóa.

Với những suy luận này, NI cho rằng trong tương lai gần, Nga sẽ tiếp tục là một cường quốc không vận và cơ động quân sự đường không, với các đơn vị hạng nhẹ, sẵn sàng hành quân, tương tự như lực lượng lính thủy đánh bộ hoặc đường không của Mỹ.

Pháo diệt tăng tự hành 2S25 Sprut-SD có khả năng xuất hiện "từ trên trời", vượt địa hình và hỏa lực mạnh

Trên trang web của mình, Bộ Quốc phòng Nga cho biết lực lượng VDV có nhiệm vụ phản ứng nhanh trước các thách thức và mối đe dọa quân sự bất ngờ. Để đáp ứng nhiệm vụ này, quân đội Nga sẽ trang bị cho VDV những mẫu vũ khí, trang bị kỹ thuật quân sự hiện đại trong giai đoạn 2020-2025.

Về cơ cấu, VDV có 3 thành phần chính, gồm lực lượng tấn công đổ bộ đường không, lực lượng đổ bộ đường không và lực lượng tấn công đổ bộ sơn cước. Các loại vũ khí nổi bật của VDV là xe đổ bộ đường không BMD-4M nặng khoảng 14 tấn, dài 6,36m, rộng 3,11m và cao 2,45m. Xe có kíp lái 3 người và có thể chở theo 5 binh sĩ.

Trong khi đó, mẫu tăng hạng nhẹ 2S25 Sprut-SD với pháo 125mm cũng được coi là nòng cốt của lực lượng VDV. Mẫu xe này còn được Nga gọi là pháo diệt tăng tự hành, có trọng lượng 18 tấn, dài 9,77m, rộng 3,15m và cao 2,72m. Theo các thông tin công khai, VDV hiện có trên 72.000 quân.