Thời gian gần đây, trên các phương tiện truyền thông khi đưa tin về các mối quan hệ tình cảm ngang trái trong gia đình giữa bố chồng – con dâu, mẹ vợ - con rể, bố mẹ nuôi – con nuôi, bố dượng, mẹ kế với con riêng của vợ, chồng thường gọi đó là “mối quan hệ loạּn luâּn” . Đúng hay không cách nhận định như vậy là mối băn khoăn của nhiều người…
Bố chồng “yêu ” con dâu – có phải là loạּn luâּn?
Cuối tuần trước, dư luận xã hội đã rúng động trước thông tin do một tờ báo mạng đưa ra, nói về mối quan hệ tình cảm trai gái giữa bố chồng và con dâu ở Tiền Giang, dẫn đến hệ lụy nực cười.
Về sau, thông tin này đã bị bác bỏ vì không có nguồn chính xác, bịa đặt, nhưng dư âm vẫn còn rơi rớt lại sau đó là dư luận xã hội lên án “hành vi loạּn luâּn” của hai người trong câu chuyện kia nói riêng và những mối quan hệ tình cảm khác diễn ra giữa bố chồng – con dâu, mẹ vợ - con rể, bố mẹ nuôi – con nuôi, bố dượng/mẹ kế với con riêng của vợ/ chồng vẫn nghe nói đến trong xã hội hiện nay nói chung.
Nhìn chung, tất cả các mối quan hệ tình cảm giữa những người trong gia đình, nhưng không cùng huyết thống như vậy, về mặt đạo đức xã hội đều bị đánh giá là ngang trái, loạּn luâּn, thậm chí vi phạm Pháp Luật. Nhưng ở góc độ Pháp Luật, sự đánh giá này hoàn toàn xuất phát từ cảm tính, cũng giống như cách gọi chung “loạn luân” do nhiều người sử dụng mà thành.
|
“Để truy cứu trách nhiệm Hình Sự về tội loạּn luâּn cần phải xác định rõ hành vi giaּo cấּu là thuận tình, không có dấu hiệu dùng vũ lực hoặc cưỡng ép và được thực hiện với người từ đủ 16 tuổi trở lên…” (trích Thông tư liên tịch số 01/BTP-BCA-TANDTC-VKSNDTC ngày 25/9/2001)
|
Nhằm điều chỉnh mối quan hệ tình cảm (nên hiểu rằng ở đây là tình cảm trai gái, tình yêu giữa người nam và người nữ chứ không phải tình cảm yêu thương trong gia đình thông thường) giữa bố chồng – con dâu, mẹ vợ - con rể, bố mẹ nuôi – con nuôi, bố dượng, mẹ kế với con riêng của vợ, chồng, Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000 có quy định cấm kết hôn: “giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, bố chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, bố dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng” (Điều 10).
Quy định này xuất phát từ quan niệm đạo đức, là một minh chứng cho sự kết hợp giữa Pháp Luật và chuẩn mực đạo đức xã hội. Nếu những người nêu trên cố tình kết hôn thì sẽ bị xử phạt hành chính từ 100-500 nghìn đồng theo quy định của NĐ 87/2001/NĐ-CP xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hôn nhân gia đình.
Quan điểm về vấn đề này, TS Nguyễn Văn Cừ - Phó trưởng Khoa Dân sự, ĐH Luật Hà Nội cho rằng, dư luận xã hội, truyền thông gọi mối quan hệ giữa bố chồng – con dâu, mẹ vợ - con rể, bố mẹ nuôi – con nuôi, bố dượng, mẹ kế với con riêng của vợ, chồng là “loạּn luâּn” là hoàn toàn không chính xác, bởi “loạּn luâּn” là một phạm trù hoàn toàn khác.
Về mặt đạo đức người Việt, đây là mối quan hệ không nên có, vi phạm chuẩn mực đạo đức, thuần phong mỹ tục. Còn về mặt Pháp Luật thì như đã nói tới ở trên. Trong lịch sử lập pháp Việt Nam, chỉ có bộ luật Hồng Đức triều Lê gọi mối quan hệ giữa bố chồng – con dâu, mẹ vợ - con rể… loạּn luâּn.
Thế nào là loạּn luâּn?
Theo từ điển, loạּn luâּn là bất kỳ hành vi tìnּh dụּc nào với người có quan hệ họ hàng gần hoặc người trong cùng gia đình. Dạng quan hệ tìnּh dụּc nào và quan hệ có tính chất như thế nào là vi phạm Pháp Luật và bị cấm kỵ thì khác nhau tùy theo nền văn hóa và luật pháp nhưng hầu hết các xã hội coi loạּn luâּn là điều cấm kỵ.
Điều 150 Bộ luật Hình Sự Việt Nam quy định: “người nào giaּo cấּu với người cùng dòng máu về trực hệ, với anh chị em cùng cha mẹ, anh chị em cùng cha khác mẹ hoặc cùng mẹ khác cha, thì bị phạt tù từ sáu tháng đến năm năm.”
|
“Đối với trường hợp quy định tại điểm 4 Điều 10 cần hiểu là ngoài việc cấm kết hôn giữa cha mẹ nuôi và con nuôi, điều luật còn cấm kết hôn giữa những người đã từng là cha mẹ nuôi với con nuôi; đã từng là bố chồng với con dâu; đã từng là mẹ vợ với con rể; đã từng là bố dượng, mẹ kế với con riêng của vợ, chồng”
(Trích NQ số 02 của HĐTPTANDTC hướng dẫn áp dụng một số quy định của Luật hôn nhân gia đình năm 2000)
|
Nhằm giải thích sâu hơn để phục vụ cho việc tố tụng, Thông tư liên tịch số 01/BTP-BCA-TANDTC-VKSNDTC ngày 25/9/2001 về việc hướng dẫn áp dụng các qui định tại chương XV - Các tội xâm phạm chế độ hôn nhân gia đình - của Bộ luật Hình Sự năm 1999 đã chỉ rõ: “loạּn luâּn là việc giaּo cấּu giữa cha, mẹ với con; giữa ông, bà với cháu nội, cháu ngoại; giữa anh chị em cùng cha mẹ; giữa anh chị em cùng cha khác mẹ hoặc cùng mẹ khác”. Chiếu theo những quy định này, trong thời gian gần đây đã có khá nhiều vụ án loạּn luâּn được xét xử.
Điển hình như vụ ngày 18/7/2012, TAND tỉnh Bình Phước xét xử bị cáo Lê Viết Tứ. cáo trạng cho biết khi đi uống rượu về, Lê Viết Tứ nhìn thấy con gái ruột là cháu Lê Thị Vân (11 tuổi) đang nằm ngủ trên phản gỗ ở trong nhà. lợi dụng lúc vợ không có nhà, Lê Viết Tứ đã có hành vi đe dọa và thực hiện hành vi giaּo cấּu với cháu Vân.
Theo phán quyết của tòa án, bị cáo Lê Viết Tứ đã phạm tội với tình tiết định khung hình phạt “có tính chất loạּn luâּn” quy định tại Điểm a Khoản 2 Điều 112 Bộ luật Hình Sự, đã trực tiếp xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm và quyền bất khả xâm phạm về tình dục của trẻ em. Hay vụ TAND huyện Quan Sơn, Thanh Hóa xét xử bị cáo Ngân Văn Túp vì hành vi quan hệ tìnּh dụּc với con gái sinh năm 1983 của mình từ khi con gái còn nhỏ tuổi.
TAND huyện Quan Sơn đã tuyên phạt bị cáo Túp một năm tù về tội loạּn luâּn theo Điều 150 Bộ luật Hình Sự. Mới đây nhất, báo chí đưa tin vụ án loạּn luâּn giữa anh trai và em gái dẫn đến người em có thai…
loạּn luâּn là hành vi phi nhân tính, đáng bị lên án và trừng trị nghiêm khắc, nên cũng như nhiều quốc gia khác, Pháp Luật Việt Nam có cùng quan điểm đặc biệt nghiêm trị. Bộ luật Hình Sự quy định nếu hành vi hiếּp dâּm có tính chất loạּn luâּn, làm cho phụ nữ có thai thì phải chuyển khung hình phạt từ 2 năm đến 7 năm (khung 1) lên 7 năm đến 15 năm tù (khung 2). Đối với tội hiếּp dâּm trẻ em nếu có tính chất loạּn luâּn hoặc làm cho nạn nhân có thai thì đây là những tình tiết tăng nặng và đều phải chuyển khung hình phạt từ khung 1 lên khung 2, với thời gian bị phạt từ 12 năm lên đến 20 năm…
