Ngày 15-3, tiếp tục phiên họp thứ 31, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Hai phương án
Báo cáo một số vấn đề lớn của dự thảo luật, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh Lê Tấn Tới cho hay đang có hai luồng ý kiến liên quan đến quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn.
Cụ thể, luồng ý kiến thứ nhất nhất trí với dự thảo luật là cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn. Trong khi ý kiến khác đề nghị cân nhắc quy định trên và cần có báo cáo đánh giá, tổng kết, cơ sở khoa học để đưa ra mức giới hạn thấp nhất. Cả hai luồng ý kiến đều có những ưu, nhược điểm nhất định.
Đánh giá đây là nội dung lớn, có tác động đến toàn bộ người điều khiển phương tiện tham gia giao thông, được cử tri và dư luận nhân dân đặc biệt quan tâm, Thường trực Ủy ban Quốc phòng - An ninh đề xuất hai phương án.
Phương án 1: Quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn. Phương án 2: Quy định như Luật Giao thông đường bộ 2008 là cấm: “Điều khiển ô tô, máy kéo, xe máy chuyên dùng trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn. Điều khiển mô tô, xe gắn máy mà trong máu có nồng độ cồn vượt quá 50 mg/100 ml máu hoặc 0,25 mg/lít khí thở”. Đồng thời phải sửa đổi quy định liên quan tại khoản 6 Điều 5 Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019.
Nhất trí với đề xuất của Chính phủ, Thường trực Ủy ban Quốc phòng - An ninh “tha thiết đề nghị” UBTVQH lựa chọn phương án 1 để báo cáo QH cho phép tiếp tục kế thừa quy định hiện hành để bảo vệ được nhiều tính mạng, sức khỏe, tài sản cho người dân, bảo vệ nguồn lực cho xã hội, bảo vệ tuổi thọ của giống nòi.
Hình thành văn hóa “đã uống rượu bia thì không lái xe”
Nêu ý kiến, Trưởng ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh bày tỏ đồng tình với phương án cấm tuyệt đối tài xế có nồng độ cồn.
Bà Thanh nói thời gian qua, quy định cấm này đã đi vào cuộc sống, được đông đảo người dân đồng tình thực hiện và đang hình thành văn hóa “đã uống rượu bia thì không lái xe”. Các vụ tai nạn giao thông do uống rượu bia gây ra cũng được kéo giảm, đồng thời giảm số người chết, bị thương do sử dụng rượu bia. Cạnh đó, việc cấm này cũng từng bước giảm thiểu tác hại trực tiếp của rượu bia với khoảng 30 căn bệnh nguy hiểm và gián tiếp với 150 căn bệnh khác.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị tiếp tục làm rõ các ưu điểm, hạn chế của hai phương án quy định nồng độ cồn.
Tương tự, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho hay QH, UBTVQH khóa 14 đã rất khó khăn khi quy định cấm nồng độ cồn với tài xế trong Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019.
Chia sẻ thêm, bà Thúy Anh nói khi đưa ra lấy ý kiến về nội dung cấm nồng độ cồn trong Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia, ban đầu cả hai phương án đều không đạt 50%. Sau đó, với giải trình rất thuyết phục của UBTVQH, QH khóa 14 đã thống nhất thông qua quy định cấm nồng độ cồn với tài xế (trước khi thông qua toàn văn dự thảo luật), với 74% tổng số đại biểu QH tán thành.
Từ đó, bà Thúy Anh lựa chọn phương án cấm tuyệt đối nồng độ cồn để kế thừa Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia. “Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia nhưng đưa thêm quy định có vẻ là đối tượng của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ để hạn chế tác hại của rượu bia đã được gần 3/4 đại biểu QH khóa 14 đồng ý và thực tế đã phát huy rất tốt. Vậy không có cớ gì chúng ta trao đổi, thảo luận, điều chỉnh về an toàn giao thông lại bỏ quy định rất hữu hiệu này” - bà Thúy Anh nói.
Cũng lựa chọn phương án 1, tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp Luật Hoàng Thanh Tùng đề nghị báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo trình ra QH cần củng cố các lập luận, làm rõ những cơ sở khoa học quy định nội dung này.
Liên quan đến nồng độ cồn nội sinh, ông Thanh Tùng nói đây là vấn đề “được mạng xã hội nói nhiều”, do vậy cần có lý giải mang tính thuyết phục để lập luận cho phương án cấm; đồng thời tham chiếu cả kinh nghiệm quốc tế.
Tương tự, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cũng đồng tình với phương án cấm.
Chủ trì phiên thảo luận nội dung này, Phó Chủ tịch QH Trần Quang Phương đề nghị tiếp tục làm rõ các ưu điểm, hạn chế của hai phương án quy định nồng độ cồn. Tuy nhiên, tại buổi thảo luận này, toàn bộ thành viên UBTVQH phát biểu đều nhất trí phương án cấm nồng độ cồn.
