Đầu năm 2024, diện mạo TP.HCM tại nhiều khu vực khang trang hơn với những dự án bất động sản (BĐS) triển khai nhanh chóng, xây dựng hoàn thiện sau khi được gỡ vướng trong năm 2023.
Nhiều dự án hoàn thiện, cư dân vui mừng
Những tòa tháp thuộc giai đoạn 3 của khu phức hợp Sóng Việt (tại khu đô thị mới Thủ Thiêm, TP Thủ Đức) được UBND TP.HCM gỡ vướng đã dần hoàn thiện khiến diện mạo đô thị bờ sông Sài Gòn khu trung tâm TP khang trang hơn.
Đây là một trong bảy dự án được UBND TP.HCM ưu tiên tháo gỡ vướng mắc trong năm 2023. Chủ đầu tư cho biết vướng mắc của dự án này là chưa được cơ quan quản lý cấp xác nhận đủ điều kiện bán, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai do thiếu cơ chế giải quyết các vướng mắc phát sinh trong khi công trình đã gần hoàn thiện. Ngoài ra, có phân khu đã hoàn thành, nghiệm thu và đưa vào sử dụng theo đúng quy định nhưng người mua căn hộ dự án chưa được cấp sổ hồng.
Theo chủ đầu tư, hiện tại những vướng mắc trên đã được tháo gỡ. Đây là tin vui cho doanh nghiệp và người mua nhà. Là người mua căn hộ thuộc khu phức hợp này, ông Tiến Thành (ngụ quận 7, TP.HCM) cho biết: “Theo tôi, những dự án làm đúng thủ tục pháp lý, đóng thuế, phí, tiền sử dụng đất đúng quy định thì cần hỗ trợ, tạo điều kiện gỡ vướng cho chủ đầu tư hoàn thiện dự án. Dự án càng sớm hoàn thành thì chủ đầu tư càng giảm được chi phí, người mua nhà hưởng lợi và mỹ quan đô thị cũng được đảm bảo”.
Trong năm 2023, sự chỉ đạo của Thủ tướng và Tổ công tác đặc biệt đã chạm đến hầu hết các điểm nóng cần được tháo gỡ.
Một trong những dự án khác được TP.HCM ưu tiên gỡ vướng là chung cư Cửu Long (phường 1, quận 4) của CapitaLand Development (CLD) mua lại 100% cổ phần của Việt Hưng Phú và đổi tên dự án thành De La Sol. Trước đó, dự án đang được các cơ quan rà soát để xác định vướng mắc (nếu có) liên quan đến việc cổ phần hóa doanh nghiệp. Sau khi được Tổ công tác gỡ vướng của TP tháo gỡ từ đầu năm 2023 thì vào tháng 10-2023, dự án đã xây dựng hoàn thiện. Ông Ronald Tay, Tổng Giám đốc CLD (Việt Nam), vui mừng thông báo bàn giao căn hộ, dự án nhà ở đầu tiên của tập đoàn tại quận 4, khu vực liền kề trung tâm kinh tế năng động của TP.HCM.
Trong năm 2023, Tập đoàn Hưng Thịnh cũng được tháo gỡ pháp lý cho sáu dự án; bốn dự án là Moonlight Park View - phần thương mại còn lại (quận Bình Tân), Moonlight Boulevard (quận Bình Tân), 9 View Apartment (TP Thủ Đức) và 8X Đầm Sen (quận Tân Phú) được cấp sổ hồng cho khách hàng. Hai dự án Moonlight Avenue (TP Thủ Đức) và Moonlight Centre Point (quận Bình Tân) cũng được gỡ pháp lý về thủ tục đầu tư.
Ba khó khăn lớn của doanh nghiệp bất động sản
Hoạt động của doanh nghiệp thuộc lĩnh vực BĐS vẫn đang có nhiều khó khăn, thách thức. Thứ nhất là khó khăn, vướng mắc về pháp lý dự án, cụ thể như việc thực hiện quy định về phương pháp định giá đất còn nhiều vướng mắc; quy hoạch sử dụng đất đã được công bố nhưng chưa có kế hoạch sử dụng đất hằng năm của cấp huyện; có quy hoạch chi tiết 1/500 đã được phê duyệt nhưng không phù hợp với quy hoạch cấp trên... Thứ hai là cơ chế phối hợp giữa các sở, ban ngành, địa phương còn chưa kịp thời, đồng bộ. Thứ ba là khó khăn trong tiếp cận vốn vay tín dụng và hầu như không huy động được vốn trái phiếu doanh nghiệp và huy động vốn khác dẫn đến thiếu vốn để thực hiện dự án (phải giãn tiến độ, dừng triển khai). Khó khăn về thanh khoản, dòng tiền, đặc biệt trong bối cảnh áp lực đáo hạn và trả nợ trái phiếu doanh nghiệp vào các tháng cuối năm 2023…
Thứ trưởng Bộ Xây dựng NGUYỄN VĂN SINH,
Tổ phó Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ
Nhiều dự án vẫn chờ gỡ vướng hoàn toàn
Dù tổ công tác rất tích cực rà soát và gỡ vướng cho các dự án BĐS, song vẫn còn một số dự án chưa được gỡ hoàn toàn và vẫn còn vướng mắc vài điểm. Tập đoàn Novaland cho biết The Grand Manhattan là một trong những dự án đầu tiên tại TP.HCM được tập trung gỡ vướng pháp lý ngay từ đầu năm 2023. Tuy nhiên, hiện chung cư này nằm trong 12 dự án đang được các sở, ngành rà soát những vướng mắc còn lại theo chỉ đạo của UBND TP.
Không chỉ tại TP.HCM, nhiều dự án của tập đoàn này tại các tỉnh, thành khác cũng được tháo gỡ nhưng chưa hoàn toàn thông suốt. Đơn cử như dự án NovaWorld Phan Thiết tại Bình Thuận, đại diện tập đoàn cho biết địa phương đã nỗ lực tháo gỡ cho doanh nghiệp nhưng mới chỉ 4/5 vướng mắc cơ bản tại dự án được “đả thông”. Dự án vẫn gặp khó khăn về nội dung xác định giá đất để tính đến việc thu tiền sử dụng đất. Đây cũng là vướng mắc chung lớn nhất của nhiều dự án trên cả nước.
UBND tỉnh Đồng Nai trong năm 2023 cũng đã tháo gỡ nhiều vướng mắc cho khu đô thị Aqua City của Novaland. Tuy nhiên, dự án vẫn đang chờ được gỡ vướng các thủ tục phê duyệt để tiếp tục duy trì dòng tiền cho phát triển dự án. Ông Dennis Ng Teck Yow, Tổng Giám đốc Tập đoàn Novaland, cho biết trong năm 2023, sự chỉ đạo của Thủ tướng và Tổ công tác đặc biệt đã chạm đến hầu hết các điểm nóng cần được tháo gỡ. Đây là tín hiệu tích cực và bước đột phá nhằm phá vỡ tảng băng pháp lý đã tồn tại nhiều năm nay.
Cả nước có 191 dự án bất động sản vướng mắc
Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS (Bộ Xây dựng) cho biết từ đầu năm 2023 đến nay, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ đã gấp rút rà soát, đôn đốc, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện dự án BĐS cho các địa phương, doanh nghiệp.
Tổ công tác đã nhận được 138 văn bản báo cáo khó khăn, vướng mắc và kiến nghị của địa phương, doanh nghiệp, hiệp hội và người dân liên quan đến 191 dự án BĐS.
Theo chức năng, nhiệm vụ được giao, tổ công tác, Bộ Xây dựng đã xem xét, phân loại và chuyển cơ quan, thẩm quyền xử lý.
Năm 2023 ghi nhận nhiều dự án BĐS tại các địa phương cơ bản đã được giải quyết, tháo gỡ nút thắt quan trọng. Điển hình như TP Hà Nội đã chỉ đạo và giải quyết được cho 419/712 dự án. Hiện TP Hà Nội đang tiếp tục chỉ đạo giải quyết cho 293 dự án. Tương tự, TP.HCM đã chỉ đạo và giải quyết được cho 67/180 dự án, trong đó có 28 dự án theo hướng dẫn, đôn đốc của tổ công tác và 39 dự án qua rà soát của địa phương.
Theo UBND TP.HCM, trong tổng số 189 kiến nghị tại 148 dự án đang gặp vướng mắc, TP chỉ đạo các sở, ngành giải quyết được 52 kiến nghị tại 44 dự án.
Tương tự, nhiều dự án nhà ở xã hội cũng đang chờ rà soát. Ví dụ, ba dự án của Công ty TNHH Xây dựng - Thương mại Lê Thành là dự án nhà ở xã hội cho thuê Lê Thành An Lạc, dự án Lê Thành Tân Kiên và dự án Lê Thành Tân Tạo 2.
“Nghịch lý là quy trình thủ tục làm nhà ở xã hội còn khó khăn hơn dự án nhà ở thương mại. Dù TP.HCM đã chỉ đạo gỡ vướng nhưng đến nay doanh nghiệp vẫn phải chờ, chưa triển khai được dự án nào” - ông Lê Hữu Nghĩa, Tổng Giám đốc Công ty Lê Thành, chia sẻ.
Trên thực tế vẫn còn hai khó khăn trọng yếu khiến việc tháo gỡ vướng mắc cho các dự án BĐS chưa đạt hiệu quả cao. Thứ nhất là thời gian để cơ quan có thẩm quyền cho ý kiến hoặc phê duyệt các thủ tục pháp lý vẫn chưa đồng bộ với quá trình phát triển thực tế khiến các giai đoạn bị chậm. Thứ hai là sự thiếu đồng bộ, chồng chéo, thiếu nhất quán và thực tiễn giữa các văn bản luật và dưới luật, giữa quy hoạch giao thông, quy hoạch xây dựng và quy hoạch tổng thể khiến nhiều cơ quan và doanh nghiệp lúng túng khi áp dụng.
“Hy vọng với Luật Đất đai được Quốc hội thông qua thì vướng mắc này sắp tới sẽ được giải quyết” - đại diện Tập đoàn Novaland kỳ vọng. •