Tôi từng sống với một chú chó đen nhỏ và nó khiến tôi như gánh thêm trách nhiệm của bậc làm cha, làm mẹ. Tôi phải chăm sóc chu đáo từ ăn uống, ngủ nghỉ đến các hoạt động hàng ngày khác để nó có thể sống vui vẻ nhất.
Tuy nhiên, cuộc sống của tôi có vẻ không được ổn cho lắm. Vì dù sao tôi vẫn là người đàn ông không được cẩn thận, không giỏi chăm sóc người khác chứ đừng nói đến việc chăm sóc sinh mạng nhỏ bé, yếu đuối đòi hỏi sự kiên nhẫn mà tôi không có.
May mắn thay, nó cũng không phải loại chó quá khó nuôi, không đòi hỏi tôi phải chăm sóc theo quy trình nào cả. Tuy nhỏ nhưng nó có vẻ rất hiểu chuyện, không bao giờ phản kháng gay gắt trước sự chăm sóc thô bạo của tôi mà dần dần thích nghi với điều đó.
Sự bao dung và thấu hiểu này khiến tôi bớt cảm thấy có lỗi hơn và mang lại cho tôi cảm giác thành công. Nó đến căn hộ của tôi hai mươi ngày sau khi sinh, bây giờ đã được hơn mười tháng và lớn hơn gấp đôi lúc mới về.
Tôi nuôi nó một cách cẩn thận nhưng vẫn không hiểu mục đích của việc này là gì. Khi cho thức ăn dành cho chó, trị giá hàng chục nhân dân tệ mỗi kg, vào chiếc bát ăn sang trọng của nó, trong lòng tôi băn khoăn điều này. Là vì về già cần có bạn đồng hành, vì chú chó con quá yếu ớt cần sự che chở, chăm sóc, hay còn có lý do nào khác.
Nhưng tôi không bao giờ coi đây là lòng tốt của con người. Nếu chúng ta thực sự có lòng thương xót mãnh liệt đối với những sinh mệnh khác, tại sao không nhận nuôi một chiếc lá rụng vào đầu mùa Đông, một đàn kiến ẩn nấp, thậm chí là vài con gián bò quanh bếp ăn và để chúng thỏa thích tung hoành? Nếu hành vi này thuộc loại quan tâm đến sinh mệnh mong manh thì rõ ràng là đạo đức giả.
Mỗi khi ăn uống no đủ và liếm sạch bát đĩa, nó sẽ quay mặt sang một bên và nghển cổ nhìn tôi. Ánh nhìn dịu dàng và nhân hậu, có chút hài lòng và thoải mái hoặc có chút biết ơn. Ánh mắt trìu mến này thường khiến tôi vui vẻ và có chút ngại ngùng. Đôi mắt trong sáng, đơn giản, không chút pha tạp, giống như mặt nước tĩnh lặng với ánh sáng sâu thẳm, như thể một người đàn ông đang bị một phụ nữ xinh đẹp im lặng nhìn chằm chằm, cảm thấy có chút xấu hổ.
Có lẽ, chúng ta yêu quý những sinh mạng nhỏ bé này chỉ để nhận được cái nhìn tử tế và có được niềm an ủi tinh thần từ cái nhìn của một cuộc sống khác. Thực tế, con người cần sự thoải mái, thậm chí, có những mối quan tâm vượt ranh giới của cuộc sống bình thường.
Mỗi buổi sáng, tôi dắt chú cún cưng đi dạo một vòng, trong ánh bình minh của những con hẻm, dọc theo những hàng cây ngô đồng, cây bạch quả, cây chi dương hay một số con đường vô danh rợp bóng những tán cây kết hợp. Trong chuyến dạo chơi, tôi thường gặp những người dắt chó đi dạo khác, họ là đàn ông, phụ nữ, người già, thanh niên với các giống chó như Teddy, Pomeranian, Bichon Frise, Husky, Golden Retriever, Shiba Inu... Tất nhiên, còn có những giống khác.
Minh họa/INT
Tôi không nhận ra. Hầu hết những người chủ sẽ chào hỏi nhau và không phân biệt tuổi tác, giới tính mọi người đều nhiệt tình đáp lại. Đôi khi, họ đứng dưới ánh nắng thưa thớt qua kẽ lá của buổi sáng vui vẻ trò chuyện vài lời, khen ngợi những chú chó cưng của đối phương và tự hào giới thiệu về những chú chó của mình với tình yêu không thể diễn tả bằng lời.
Những chú chó cũng vui vẻ giao lưu cùng nhau. Chú cún của tôi thường tự mình tiếp cận những chú chó lớn hơn, cố gắng thu hút sự chú ý của chúng, đôi khi nó nghịch ngợm chạy quanh thể hiện sự ngây thơ và hoạt bát của mình. Những chú chó lớn ban đầu cúi đầu để giao tiếp với cún con một lúc, nhưng nhanh chóng mất hứng và không để ý đến nó nữa.
Có vẻ như cún con chưa đủ cao và không đáng được quan tâm. Nhưng cún con thì khác, nó nhảy lên nhảy xuống bên cạnh, sờ vào đuôi và mõm chú chó lớn, không ngừng sủa một cách quyến rũ. Dù rất ồn ào nhưng những con chó lớn vẫn ngẩng cao đầu đường hoàng như những quý ông, dịu dàng nhìn chú chó nhỏ, không trách móc nó quấּy rốּi.
Cuối cùng, tôi đều đỏ mặt vì nó và rời đi kịp thời để nó bình tĩnh lại sau phấn khích, cuồng nhiệt của tuổi trẻ. Độ tuổi của một chú chó dường như cũng quyết định tính khí của nó. Tính cách dần thay đổi theo năm tháng, từ bồng bột, nông nổi của tuổi trẻ đến trầm lắng, sâu sắc khi luống tuổi, giống như người già, họ nhìn những đứa trẻ nghịch ngợm bằng ánh mắt nhân hậu, tràn đầy tình yêu, bao dung.
Thỉnh thoảng, có chú chó hoang nào đó bỗng từ bụi cây trong vườn ven đường lao ra, từ xa nhìn chú chó của tôi với ánh mắt ngưỡng mộ, hệt như đứa trẻ nhà nghèo nhìn đứa con nhà giàu ăn mặc bảnh bao đi bên cạnh cha mẹ với ánh mắt ghen tị.
Chú chó nhỏ quay lại, im lặng nhìn chú chó hoang, thỉnh thoảng sủa lên dữ dội. Đôi khi đã đi xa, tôi tò mò nhìn lại và thấy chó hoang vẫn đứng trên sườn cỏ, quay mặt về phía tôi và chú chó nhỏ. Nhưng tôi cảm thấy thứ mà nó đang nhìn không phải là chú chó nhỏ mà là tôi.
Dù sao, chó cảnh đã trở thành loài quý tộc, ít nhất chúng không phải lo lắng về thức ăn hay quần áo. Chúng cũng đã khác xa so với loài chó theo nghĩa cổ xưa. Những bản năng nguyên thủy đó đã dần yếu đi và thoái hóa.
Nhưng ở góc độ khác, cùng với tốc độ tiến bộ của loài người, trình độ văn minh của chúng cũng không ngừng phát triển, ngày càng phù hợp với yêu cầu của chủ nhân. Loài chó tiến hóa từ sói xám, dần được con người thuần hóa và giờ đây, chúng trở thành hai loài động vật hoàn toàn khác nhau. Giống như con người tiến hóa từ loài vượn thành động vật bậc cao.
Chú chó đen nhỏ vui vẻ bước đi bên cạnh tôi nhưng tôi thường không mấy thích thú. Ánh mắt cô đơn của lũ chó hoang đó khiến tôi suy ngẫm.
Trong ánh bình minh khi đi dạo, người tôi gặp thường xuyên nhất là một người đàn ông lang thang. Mỗi buổi sáng, đâu đó dọc đường đi, có người đàn ông ngân nga bài hát trong ánh nắng.
Minh họa/INT
Âm thanh có phần thô ráp và trầm thấp phát ra từ con hẻm, dưới bóng cây hay từ trên nóc tòa nhà, thậm chí từ cạnh thùng rác xanh nào đó, khuấy động không khí buổi sáng, giống như đàn cello, có lúc du dương, có lúc không rõ tiếng.
Chúng tôi hay vui vẻ gật đầu chào hỏi. Dù chưa từng nói một lời nào, nhưng dường như giữa chúng tôi có sự thấu hiểu ngầm. Tôi dắt chú chó nhỏ màu đen, còn anh ấy dẫn nhóm chó với nhiều màu sắc khác nhau.
Anh ấy là một người đàn ông trung niên mập mạp, mặc quần áo có vẻ bẩn thỉu, phía trước đeo chiếc tạp dề phai màu. Anh ấy sải bước, một tay dẫn theo đàn chó, tay kia xách túi nhựa lớn bằng da rắn.
Người đàn ông đó không bao giờ ngân nga khi đi bộ, chỉ khi cúi xuống trước thùng rác ở đầu ngõ mới phát ra tiếng hát giống như đàn cello, như thể thùng rác là dàn âm thanh nổi, khiến anh ấy không thể không ngân nga những bài hát.
Những chú chó mà anh dắt đi không phải là giống chó đắt tiền mà hầu hết là giống chó kém quý phái, lông bù xù, giống chó hoang. Một người nhặt rác, một người yêu chó và một người hạnh phúc. Đây chỉ là suy đoán của tôi.
Lần nào chúng tôi cũng chào nhau từ xa hoặc khi ngang qua nhau. Sau đó, tôi bối rối một lúc. Tôi thường giống như người hay suy nghĩ vu vơ ôm cằm nhìn chằm chằm vào tấm lưng vạm vỡ của kẻ lang thang.
Tôi thực sự không thể liên tưởng được người đàn ông lang thang đó với chủ đàn chó và người đàn ông hạnh phúc. Tôi không thể suy ra mối quan hệ logic nên chỉ có thể dùng trí tưởng tượng để mô tả dựa trên một số hiện tượng mơ hồ xuất hiện lúc sáng sớm.
Minh họa/INT
Anh ấy là người đàn ông vô gia cư kiếm sống bằng nghề nhặt rác và phế liệu. Việc nhặt rác chỉ là việc làm ngẫu nhiên khi đi dạo mỗi sáng của anh ta. Ban ngày, anh cũng làm một số công việc khác, dùng tiền thu được từ nhặt rác để trang trải cuộc sống cho bản thân và gia đình, đồng thời cho đàn chó ăn.
Điều này cũng dễ hiểu, xét cho cùng, những người vô gia cư cũng có thể yêu chó, nhưng một người có cuộc sống tương đối nghèo khó như vậy lại có tình yêu bao la và thái độ tích cực với cuộc sống, thật hiếm lạ!
Người đàn ông ấy dẫn đàn chó đi dạo trong ánh bình minh, nhặt rác và ngân nga những bài hát, gieo niềm vui trên đường. Loại hạnh phúc chân thành đó gợn sóng vào buổi sáng, hòa tan, lan tỏa qua các thành phố, đường phố, cây cối, hoa, chim bồ câu, chim ác là, chim sẻ, những chú chó và mọi người đi bộ trong ánh nắng buổi sáng.
Ai có thể hạnh phúc đến thế, câu hỏi bí ẩn này đã khiến tôi băn khoăn rất lâu. Sau khi suy nghĩ, một ngày nọ, cuối cùng tôi đã tìm ra câu trả lời: Chỉ có Chúa mới có thể tự do và hạnh phúc như vậy, lan tỏa lòng tốt và tình yêu thương mỗi buổi sáng, rồi ngân nga những bài hát, bước vào vương quốc của Chúa. Thiên Chúa là thế, lặng lẽ xuất hiện trên thế gian trong hình ảnh luộm thuộm, nhưng ánh sáng thần linh luôn tỏa sáng trong từng cử chỉ.
Không lâu sau, vì thường xuyên phải qua lại giữa thành phố với quê hương, tôi thực sự không thể chăm sóc cùng lúc chú chó đen nhỏ nên đã cho đi khi nó được mười tháng tuổi.
Thực sự, tôi muốn trao dây xích chó cho người đàn ông trung niên vào một buổi sáng nào đó và để tình yêu của ông ấy lan tỏa đến chú chó nhỏ. Nhưng sau vài ngày do dự, tôi đã từ bỏ ý định đó, bởi cảm thấy xấu hổ. Tôi biết rằng mình có tình yêu dành cho thế giới này và cuộc sống trong đó.
Nhưng đó chỉ là tình yêu của con người, hời hợt và yếu đuối, không thể yêu hết mình những cuộc đời khác mà từ bỏ cuộc sống an nhàn của bản thân hay làm giảm chất lượng cuộc sống của mình. Đây là bản chất nhất định của con người và là sự yếu đuối của bản chất con người.
Từ đó trở đi, tôi xấu hổ khi bất ngờ gặp lại người nhặt rác đó vào một buổi sáng và thay đổi con đường đi dạo. Tôi không thể đón chào anh ấy bằng nụ cười thẳng thắn khi anh ấy mỉm cười với tôi. Tôi thậm chí còn không thể đáp lại.
