Theo thống kê của Hiệp hội chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (Vasep), Mỹ là quốc gia luôn nằm trong top 4 xuất khẩu tôm lớn nhất của Việt Nam. Trong 3 năm gần đây (2020-2022), thị trường này là điểm đến lớn nhất của ngành tôm nước ta với giá trị đạt từ 800 triệu USD - trên 1 tỷ USD, chiếm 23% tổng giá trị xuất khẩu tôm Việt Nam đi các thị trường.
Ảnh: Mai Trang tổng hợp từ Vasep
Trước thời điểm Việt Nam – Hoa Kỳ xác lập quan hệ Đối tác Toàn diện vào năm 2013, xuất khẩu tôm Việt nói riêng và thủy sản nói chung sang Mỹ chưa có nhiều đột phá, kim ngạch chỉ giao động ở mức 500 triệu USD. Sau năm 2013, tốc độ xuất khẩu mặt hàng này tăng trưởng ấn tượng, chạm mốc 831 triệu USD trong năm 2013.
Trong 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện (2013-2022), kim ngạch xuất khẩu tôm Việt Nam sang Mỹ dao động từ 638 triệu USD- trên 1 tỷ USD. Đáng chú ý, có 2 năm kim ngạch vượt ngưỡng 1 tỷ USD là 2014 và năm 2021.
Năm 2014, giá tôm trên thị trường Mỹ duy trì ở mức cao là một yếu tố góp phần vào tăng trưởng trong xuất khẩu tôm vào thị trường này. Đồng đôla Mỹ mạnh hơn so với các tiền tệ khác cùng với nền kinh tế cải thiện giúp đẩy mạnh nhập khẩu. Từ 2016-2018, xuất khẩu tôm sang Mỹ có xu hướng chững lại do thuế chống bán phá giá tăng cao.
Năm 2021, kim ngạch đạt gần tương đương với mức kỷ lục của năm 2014 với trên 1,04 tỷ USD nhờ doanh số bán lẻ tại Mỹ duy trì tăng trong đại dịch, nhu cầu nhà hàng, dịch vụ thực phẩm tại Mỹ phục hồi nhanh nhờ các gói kích thích kinh tế của Chính phủ Mỹ và chiến lược mở cửa, sống chung với Covid.
Năm 2022, xuất khẩu tôm sang Mỹ giảm so với năm 2021 do lạm phát tại Mỹ tăng kỷ lục, tồn kho còn nhiều trong khi sức mua giảm, giá tôm theo đó cũng đi xuống. Chưa dừng lại ở đó, xu hướng giảm đã kéo dài sang năm 2023. Tính tới 15/8, kim ngạch xuất khẩu tôm sang Mỹ đạt 405 triệu USD, giảm 30%. Tuy giảm liên tục từ đầu năm nhưng đến tháng 7, mặt hàng này đã ghi nhận tháng tăng trưởng dương đầu tiên so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA), Mỹ nhập khẩu 69.501 tấn tôm trong tháng 7, tăng 3% so với tháng 7/2022. Lần đầu tiên sau 13 tháng, khối lượng nhập khẩu tôm đã tăng trưởng dương.
Đơn đặt hàng từ các hãng bán lẻ có xu hướng tăng, nhu cầu cho dịp lễ cuối năm tích cực hơn, nhu cầu nhập hàng phục vụ dịp “Lễ hội ăn chay” (Lent) năm tới cũng nhích lên. Dự báo, tháng 11 và 12 năm nay, nhu cầu nhập khẩu cũng sẽ tích cực hơn.
Sau 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện (2013-2023), nhân chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của Tổng thống Mỹ Joe Biden, ngày 10/9/2023, Việt Nam và Mỹ đồng ý nâng cấp thêm hai bậc, đưa quan hệ giữa Việt Nam với Mỹ lên ngang hàng với Trung Quốc, Nga, Ấn Độ, và Hàn Quốc. Vasep đánh giá, sự kiện quan trọng này hy vọng sẽ mở ra những cơ hội mới cho hoạt động giao thương hàng hóa trong đó có thủy sản giữa 2 nước ngày một phát triển và bền vững.