1. Đây là lần thứ ba tôi gặp Khá Bảnh, tức Ngô Bá Khá, YouTuber được nhiều người biết đến khi còn ở ngoài xã hội. Kể cả bây giờ, khi đã vào trại được vài năm, Khá vẫn chưa quên hình ảnh và một số câu nói đã thành "trend" vẫn được nhiều người trẻ nhắc đến trên mạng xã hội.
Lần đầu tiên, đó là khi Khá vừa bị bắt. Còn nhớ hôm đó, Khá chỉnh sửa quần áo, đầu tóc rất cẩn thận mới ra gặp phóng viên, nhưng trong một tâm thế "xù lông nhím", đáp trả những câu hỏi của các nhà báo một cách rất đối phó và khi ấy, nhiều người có mặt đều đánh giá: "Cậu này chắc phải đi lâu lâu mới ngoan được". Lần thứ hai là hôm Khá ra tòa, người ta kéo đến trước cổng toà án đông như đi hội. Họ tò mò đến xem xét xử không phải vì quy mô của vụ án, mà vì bị cáo là một gương mặt nổi tiếng khắp cõi mạng, thế thôi. Và hôm đó dường như hội tụ đủ các "anh tài" miền Bắc, đặc biệt là Bắc Ninh, Bắc Giang, những người anh em xã hội của Khá.
Và, hình ảnh được lan truyền rất nhiều sau đó trên YouTube cũng như trên TikTok, đó là clip Khá trèo lên xe thùng giơ tay chào mọi người và nói với người mẹ khi ấy đang khóc vật vã "10 năm nhanh thôi mà" với một thái độ bị đánh giá là "thản nhiên".
Ngày hôm nay gặp lại, việc đầu tiên Khá nhờ tôi "nói lại" câu chuyện hôm ở tòa.
"Hôm nay ngồi nói chuyện với chị, nhắc lại chi tiết này em vẫn sởn gai ốc đây này. Nhờ chị nói lại giúp em. Không phải em "câng câng" đâu. Lúc bị bắt em đã khóc một lần rồi. Lúc đó anh công an nhắc đến mẹ em, em không giấu được cảm xúc nên cứ thế oà khóc, vì nghĩ đến những điều dang dở còn đang làm cho mẹ chưa xong, nên lúc đi xử em cố gắng không khóc để cho mẹ em vững tinh thần. Chứ chị bảo tâm trạng lúc đó làm sao mà câng câng được. Lúc kháng nghị đã muốn sụp xuống rồi. Hơn 10 năm dài đằng đẵng..."
Khá Bảnh kể nhiều về những ngày còn ngoài xã hội, mà tôi hiểu không phải là Khá muốn khoe khoang những "thành công" mà bất cứ một người nào chơi mạng xã hội và kiếm tiền từ mạng xã hội cũng mong muốn đạt được. Khá nói như tự độc thoại với mình: "Thành công đến với em nhanh và bất ngờ quá, chỉ sau một đêm ngủ dậy đã có bao nhiêu người theo dõi. Em nhận được nút bạc chỉ sau một thời gian ngắn".
"Ban đầu, em lên kể những câu chuyện trong trường giáo dưỡng và như chị thấy đấy, em cũng không văng tục chửi bậy hay là xúi giục các bạn trẻ đi theo con đường sai trái đâu, thậm chí em hay làm clip khuyên các bạn trẻ tránh xa con đường tệ nạn. Nếu không bị bắt, giờ này vẫn còn ở ngoài, em cũng không biết vòng xoáy sẽ đưa mình đi đến đâu. Vì em chắc chắn sẽ trượt dài trong môi trường của mình".
Làm clip lên án tệ nạn cờ bạc, thu hút số lượng người xem vào loại khủng, nhưng cuối cùng, Khá Bảnh lại bị bắt vì tội cờ bạc. Không những thế thời điểm bị bắt, khi xét nghiệm, Khá còn dương tính với ma túy. Miên man cùng với những cuộc chơi nơi quán bar, karaoke, giao du với những đối tượng phức tạp, trong đó cũng có một nhân vật mà so về độ hot trên mạng cũng một 9, một 10 như Dũng Trọc (cũng đang thụ án vì liên quan đến ma túy, bị bắt sau Khá Bảnh chỉ một thời gian ngắn).
Dũng Trọc nhận Khá Bảnh là con nuôi, và mối quan hệ ấy theo nhiều người nhìn nhận thì lành ít dữ nhiều. Quả nhiên là như vậy, môi trường ảnh hưởng rất nhiều đến tư cách, lối sống, hành động của con người sống trong môi trường ấy. Một bộ phận giới trẻ từng tìm kiếm rất nhiều clip của Khá về các màn trình diễn múa quạt, bay lắc trong các quán bar, karaoke và cho rằng đó là một thế giới đáng ngưỡng mộ. Khá từng sống trong ảo ảnh của những sự chào đón, tung hô (trong một giới hạn nào đó) nên tâm lý "ăn đèn", "không dừng lại được" như Khá chia sẻ khi mới bắt đầu câu chuyện là rất chính xác.
Lần này gặp lại, tôi thực sự bất ngờ bởi những thay đổi của Khá. Không còn kiểu "đầu cắt moi" đặc trưng, không còn phì phèo thuốc lá và không có những đàn em bên cạnh. Điều Khá gây được thiện cảm với người đối diện đó là cách nói chuyện rất lễ phép, điềm đạm, không còn thái độ bất cần. Tôi đọc được trong đó là sự hy vọng, một niềm hy vọng rất mãnh liệt, rằng với những cố gắng cải tạo tích cực, Khá sẽ có được cơ hội giảm án để sớm trở về với người mẹ mà cả cuộc đời đã vất vả, đã rơi nước mắt rất nhiều vì thằng con trai duy nhất. Thực sự là Khá đã thay đổi!
2. "Nhưng cũng phải mất 8-9 tháng sau khi vào đây, em mới thực sự có những thay đổi tích cực, chứ nhiều lúc em rơi vào trạng thái tâm lý buồn chán, muốn buông xuôi, kệ cuộc đời muốn đến đâu thì đến. Nhưng rồi nghĩ lại, nghĩ đến mẹ chưa được một ngày thảnh thơi, nghĩ đến ngôi nhà còn dang dở chưa xây xong, em lại quyết tâm cải tạo.
Và giờ thì chị thấy đấy, em đã thay đổi rất nhiều. Lúc nãy cán bộ bảo có nhà báo đến gặp, mà cán bộ nói chị này đã từng gặp em rồi, em hồi hộp lắm. Nhưng khi ra đến đây, nhìn thấy chị thì em cũng đỡ hồi hộp hơn rất nhiều, dù sao cũng từng gặp chị rồi. Em chỉ tiếc là thời điểm đó không đủ thời gian cũng như đủ sự tin cậy như bây giờ để trải lòng mình, nhưng tất cả đều chưa muộn đúng không chị. Em chỉ muốn được nói thật lòng mình một lần để những người từng yêu quý sẽ không quay lưng với em".
Tôi nói với Khá Bảnh, thực ra có nhiều người lớn cũng thấy thú vị với cách kể chuyện của Khá, đó là một thế giới khác mà họ chưa từng tiếp cận nên cảm thấy tò mò, muốn khám phá. Và nhiều người thấy tiếc cho Khá, giá như cậu này đi đúng đường, thì sẽ là một gương mặt truyền thông cực hot trên mạng xã hội, vì để nổi tiếng theo nghĩa tích cực được trên mạng thời điểm này là cực khó.
Tính đến lần này là Khá có 3 lần ăn tết xa nhà. Lần đầu là ở trường giáo dưỡng. Lần thứ hai trong trại và lần này cũng trong trại. Khá cho biết ở trong này, mọi chế độ của trại đều đầy đủ, về vật chất thì không có nhu cầu gì nhưng cũng chạnh lòng nghĩ đến mẹ và gia đình. Lúc còn ở ngoài, là con trai duy nhất trong nhà nên Khá thường cùng mẹ và các chị đi chúc tết họ hàng nội ngoại.
"Mọi người cứ bảo em giang hồ mạng, nhưng thực tế em cũng chỉ lên mạng giao lưu vui vẻ với mọi người thế thôi. Lúc còn ở ngoài, em đi chơi nhưng ngày nào cũng gọi về cho mẹ. Hôm trước được các anh chị ở truyền hình Quốc hội đến quay phim, được gửi lời chúc tết về cho mẹ, em mừng lắm. Chắc chắn tết vừa rồi mẹ em và các chị gái em đã được đón một cái tết vui hơn, không còn nặng lòng về em nữa. Tấm lòng của các anh chị nhà báo em xin ghi nhận, chắc chắn sau này em sẽ phải sống tốt hơn để trả nợ ân tình".
Đại tá Nguyễn Thành Công, Giám thị Trại giam Hoàng Tiến, cho biết quá trình cải tạo, Ngô Bá Khá đã có sự tiến bộ rõ rệt, tư tưởng ổn định hơn so với thời gian đầu mới vào. Hiện phạm nhân này được các cán bộ trực tiếp quản lý đánh giá khá tốt.
Nhưng để có được một Khá Bảnh "lặng lẽ" như ngày hôm nay, Khá nói rằng, cậu ta rất biết ơn thầy quản giáo Đỗ Đăng Khoa, các "thầy giáo dục" và "thầy trinh sát" cũng như các cán bộ lãnh đạo Ban giám thị đã giúp đỡ, động viên, giáo dục cậu rất nhiều, nhất là trong thời điểm tâm lý nặng nề, nghĩ đến tương lai như vực thẳm sâu hun hút...
"Giờ em béo hơn, trắng hơn, thể chất khỏe mạnh hơn, suy nghĩ sâu sắc hơn. Em cứ cố gắng cải tạo nên cũng được các thầy ghi nhận, dành cho em lời khen, em mừng lắm. Chị hỏi sau này dự định của em là gì, em cũng chưa mường tượng ra nhưng chắc chắn em sẽ không đi con đường cũ. Sau này làm gì em cũng sẽ suy nghĩ thật chín chắn, sẽ nghĩ lâu hơn và hành động sẽ cân nhắc chứ không hối hả như trước. Nếu vẫn làm YouTuber, chắc chắn sẽ là một Khá Bảnh tích cực, sẽ hướng các bạn trẻ đến những điều tích cực. Lúc trước không phải em không biết nghĩ, nhưng vòng xoáy nó cứ cuốn em đi. Giá như em biết chậm lại một nhịp..."
Mùa xuân luôn khiến con người ta nghĩ đến những điều tích cực. Và tôi luôn có niềm tin, những điều tích cực Khá Bảnh đang hướng tới, sẽ trở thành hiện thực.