Sau khi nghe hàng loạt tham luận của các cơ quan ban ngành, cơ quan đại diện ngoại giao VN ở nước ngoài, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã nhấn mạnh phải nhìn vào "sự thực" để đánh giá thực chất kết quả 10 năm thực hiện nghị quyết 36 của Bộ Chính trị với tất cả những mặt làm được và chưa được.
Đồng thời đánh giá thực chất để nhìn rõ những phát sinh mới, qua đó kiến nghị bổ sung chính sách nhằm phát huy tối đa nguồn lực cộng đồng 4,5 triệu người VN ở nước ngoài.
Chủ tịch nước nhấn mạnh, mọi chính sách phải hiện thực hóa tối đa tư tưởng, đường lối, chính sách của Đảng xác định "người VN ở nước ngoài là bộ phận không thể tách rời, cộng đồng các dân tộc VN".
Xóa bỏ hố ngăn cách
Chủ tịch nước nhắc lại nhiều kiều bào từng theo chân Bác Hồ về nước trong thời kỳ đất nước nằm gai, nếm mật, gian khổ để đóng góp cho cách mạng, đất nước. Ngày nay, cộng đồng người VN ở nước ngoài không ít người là những trí thức tên tuổi tầm quốc tế, sẵn sàng đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Nhưng từ trong nước cần có những chính sách thực sự thu hút nguồn lực này về nước.
Theo Chủ tịch nước, những người VN ở nước ngoài, nhất là những kiều bào trí thức không chỉ đóng góp chất xám mà còn có thể là những sứ giả đối ngoại, quốc tế cho đất nước.
Về tầm nhìn đặt ra sau chặng đường thực hiện 10 năm nghị quyết 36, Chủ tịch nước đặt câu hỏi cho những người hoạch định và thực thi chính sách đối với kiều bào: "Liệu 10 năm tới chúng ta có thể thu hút nguồn lực kiều bào đóng góp cho đất nước gấp đôi, gấp ba hiện nay không?".
Nhắc đến những vướng mắc, Chủ tịch nước nói đến "hố ngăn cách", vướng mắc trong chính nội bộ đồng thời nêu rõ: "Chúng ta là người trong cuộc, chúng ta phải giải quyết, chứ không ai hết".
Do đó, để phát huy tối đa nguồn lực cộng đồng 4,5 triệu người VN ở nước ngoài, phải tháo gỡ tối đa vướng mắc, xóa bỏ mọi rào cản với kiều bào.
"Tất cả người VN là người chiến thắng. Câu nói đó Tổng bí thư Lê Duẩn đã nói sau 30/4/1975... Do đó, muốn phát huy tối đa thì vướng mắc phải tháo gỡ tối đa. Tháo gỡ lừng chừng thì kết quả 10 năm sau sẽ lừng chừng. Tháo gỡ đúng mức, hợp lòng dân thì 10 năm sau sản phẩm mang về cho Tổ quốc cũng sẽ được lớn. Chắc chắn chúng ta có đủ sức để tháo gỡ" - Chủ tịch nước nói.
Bảo vệ quyền lợi với kiều bào
Cũng tại hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nêu những vấn đề trong triển khai nghị quyết 36.
Theo đó, việc triển khai phải thực sự thể hiện tinh thần hòa hợp dân tộc, phát huy cao độ truyền thống đại đoàn kết toàn dân, đề cao trách nhiệm của các ngành, các cấp, chủ động đến với kiều bào, chăm lo và bảo vệ quyền lợi chính đáng để bà con kiều bào thấy Đảng và Nhà nước là chỗ dựa vững chắc trong quá trình hội nhập, ổn định cuộc sống, giữ gìn bản sắc dân tộc, đặc biệt là duy trì tiếng Việt.
Bên cạnh đó, thực sự coi trọng nguồn lực của cộng đồng, xóa bỏ mọi rào cản, phân biệt giữa đồng bào trong nước và đồng bào ở nước ngoài trong xây dựng chính sách, tạo hành lang pháp lý thông thoáng hơn cho bà con về nước kinh doanh và đầu tư...
Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh phải chủ động có những biện pháp đột phá trong vận động kiều bào; đồng thời kiên quyết đấu tranh, cô lập, tiến tới làm tan rã các lực lượng cực đoan, phản động. Công tác thông tin tuyên truyền đối ngoại cần có những bước đột phá, phù hợp với tình hình, đặc biệt trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ.