Bộ trưởng Bộ Tài chính vừa có Báo cáo về việc thực hiện Nghị quyết số 62/2022/QH15 về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV liên quan đến quy định Pháp Luật về thuế đối với hoạt động kinh doanh thương mại điện tử (TMĐT).
Bộ Tài chính đã khai trương Cổng thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp ở nước ngoài (NCCNN) (Etaxvn.gdt.gov.vn) và triển khai ứng dụng thuế điện tử trên nền tảng thiết bị di động (eTax Mobile).
Tính từ ngày 21/3/2022 (thời điểm triển khai) đến nay, đã có 140.615 lượt tải và cài đặt, sử dụng ứng dụng eTax Mobile, 69.465 giao dịch qua ngân hàng thương mại với tổng số tiền trên 308 tỷ đồng; có 30 nhà cung cấp nước ngoài lớn (Microsoft, Facebook, Netflix; Samsung; TikTok; eBay,…) đăng ký, kê khai trên Cổng thông tin điện tử và nộp thuế với tổng số thuế khoảng 22,2 triệu USD.
Theo Bộ Tài chính, về quản lý thu thuế đối với hàng hóa, dịch vụ xuyên biên giới, số thu từ hoạt động TMĐT thông qua các tổ chức tại Việt Nam khai thay, nộp thay thuế nhà thầu từ năm 2018 đến nay đạt 5.588 tỷ đồng. Số thu này có xu hướng tăng trưởng qua các năm, tốc độ thu bình quân giai đoạn 2018 - 2021 đạt 130%, đặc biệt tăng cao từ năm 2021, số thu năm 2021 đạt 1.591 tỷ đồng, tăng 39% so với năm 2020. Một số nhà cung cấp nước ngoài được khai thuế, nộp thuế thay với số thu lớn đóng góp vào ngân sách nhà nước như: Facebook (2.099 tỷ đồng); Google (2.114,6 tỷ đồng); Microsoft (714 tỷ đồng),…
Về quản lý thu thuế đối với các tổ chức, cá nhân Việt Nam có thu nhập từ hoạt động kinh doanh TMĐT cung cấp dịch vụ số lũy kế hết tháng 8/2022 cơ quan thuế đã thu được từ xử lý vi phạm, chống thất thu khoảng 1.082 tỷ đồng. Trong đó, số thu tăng qua các năm, đặc biệt tăng nhanh từ năm 2021 với 261 tỷ đồng, 8 tháng đầu năm 2022 tăng cao với 520,7 tỷ đồng tăng gấp 2 lần so với số thu năm 2021.
Trong tháng 9/2022, Bộ Tài chính đã xây dựng thành phần dữ liệu, phương thức kết nối giữa sàn TMĐT và hệ thống của Tổng cục Thuế. Dự kiến tháng 11/2022, hoàn thành việc xây dựng Cổng dữ liệu thông tin TMĐT, tiến hành triển khai thí điểm với 3 sàn TMĐT và sẽ triển khai chính thức từ tháng 1/2023.
Bộ Tài chính đang hoàn thiện xây dựng dự thảo Thỏa thuận phối hợp công tác giữa Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước để triển khai các quy định về phối hợp giữa 2 cơ quan đã được quy định trong Luật Quản lý Thuế, làm việc với Bộ Thông tin và Truyền thông để khai thác, truyền nhận, kết nối thông tin doanh nghiệp quảng cáo xuyên biên giới, danh sách cá nhân có phát sinh doanh thu từ quảng cáo trên sản phẩm, dịch vụ nội dung thông tin số, doanh nghiệp trong nước có hoạt động cung cấp dịch vụ viễn thông và sử dụng tài nguyên kho số.
Đáng chú ý, về công tác thanh tra, kiểm tra, Bộ Tài chính đã phân công nhiệm vụ triển khai công tác kiểm tra đối với người nộp thuế bao gồm: 18 doanh nghiệp trong nước (6 doanh nghiệp là chủ sở hữu sàn TMĐT, 9 doanh nghiệp là trung gian thanh toán, 3 doanh nghiệp là Công ty đối tác nước ngoài tại Việt Nam) và 6 NCCNN không có cơ sở kinh doanh cố định tại Việt Nam.
Qua thanh tra, kiểm tra đã tập hợp được bộ cơ sở dữ liệu một số sàn giao dịch TMĐT (Shopee, Tiki,...) để phục vụ công tác quản lý thuế đối với các tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn giao dịch TMĐT, qua đó chia sẻ dữ liệu cho các Cục thuế trực tiếp rà soát, đối chiếu thông tin về doanh thu phát sinh trên sàn TMĐT với doanh thu mà doanh nghiệp đã kê khai để có cơ sở yêu cầu người nộp thuế kê khai bổ sung theo quy định Pháp Luật.
Liên quan đến quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử, Bộ Tài chính cho biết đang gặp một số khó khăn, hạn chế như khó khăn trong quản lý đầy đủ các nguồn thu, đối tượng nộp thuế; khó khăn trong việc xác định được căn cứ tính thuế. Khó phân biệt rõ loại thu nhập làm cơ sở đánh thuế. Trong nền kinh tế số rất khó phân biệt một số loại thu nhập, đặc biệt là bản quyền, phí dịch vụ và lợi nhuận kinh doanh.
Khó kiểm soát giao dịch kinh doanh để quản lý đối tượng thu thuế đối với hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, một đối tượng có thể có nhiều gian hàng trên 1 sàn giao dịch TMĐT, và cùng lúc trên nhiều sàn giao dịch TMĐT, cùng lúc trên nhiều trang mạng xã hội.
Việc kiểm soát dòng tiền cũng không dễ dàng khi mà hệ thống thanh toán theo hình thức COD (trả tiền mặt khi giao hàng) được áp dụng phổ biến hơn các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt.
Trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tăng cường công tác tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế để thực hiện kê khai, nộp thuế theo quy định Pháp Luật; tích cực tham gia đàm phán xây dựng nội dung Hiệp định đa phương về phân bổ quyền đánh thuế đối với thu nhập từ kinh tế số.
Hoàn thiện quy định Pháp Luật về thuế để tăng cường trách nhiệm của chủ sở hữu sàn TMĐT trong việc khai thuế, nộp thuế thay cho người bán hàng hóa, dịch vụ thông qua sàn TMĐT có chức năng đặt hàng trực tuyến và cung cấp thông tin cho cơ quan thuế bằng phương thức điện tử. Đồng thời đề xuất những nội dung sửa đổi, bổ sung đối với văn bản quy phạm Pháp Luật chuyên ngành để đảm bảo căn cứ pháp lý thống nhất và đạt hiệu quả cao trong công tác quản lý đối với hoạt động TMĐT.
Tiếp tục hiện đại hóa công tác quản lý thuế; nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin để kết nối, lưu trữ thông tin để hỗ trợ, kết nối với người nộp thuế (NCCNN, sàn TMĐT, ...) theo hình thức điện tử trực tiếp tại Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế.
Xây dựng cơ sở dữ liệu để quản lý rủi ro đối với TMĐT; áp dụng trí tuệ nhận tạo (AI) để xử lý dữ liệu, đưa ra các cảnh báo đối với trường hợp vượt ngưỡng rủi ro và đề xuất các biện pháp quản lý thuế theo rủi ro đối với hoạt động TMĐT (Kết hợp cơ sở dữ liệu từ hóa đơn điện tử, TMĐT).
Xây dựng hệ thống quản lý thuế thông minh, đáp ứng khả năng kết nối dữ liệu với các cơ quan quản lý nhà nước, tích hợp thông tin, xử lý dữ liệu lớn, hoạt động 24/7, hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế.
Ngoài ra, Bộ Tài chính triển khai công tác thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch thường xuyên và theo chuyên đề đối với hoạt động TMĐT, trong đó tập trung đối với nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở kinh doanh cố định tại Việt Nam và một số chủ sở hữu sàn giao dịch TMĐT.