Ngày 15/10, sau những ồn ào về chuyện các nghệ sĩ kêu gọi từ thiện, Cục Cảnh sát Hình Sự Bộ Công an đã mời làm việc đối với ca sĩ Thủy Tiên, Đàm Vĩnh Hưng, danh hài Trấn Thành, MC Đại Nghĩa.
Ngoài ra, sau khi Bộ Công an đề nghị 7 tỉnh miền Trung rà soát số tiền từ thiện liên quan hoạt động thiện nguyện của một số nghệ sĩ, các địa phương đã có báo cáo số liệu tổng hợp. Nhiều tỉnh phản hồi chưa thể thống kê được số tiền cụ thể.
Trao tiền tự phát, theo cảm tính
Theo báo cáo của tỉnh Hà Tĩnh, năm 2020, đoàn của ca sĩ Thủy Tiên trực tiếp trao hơn 20 tỷ đồng cho 2.066 người dân và trẻ mồ côi. Đoàn hỗ trợ 20 tỷ xây 10 nhà văn hóa. Tổng số tiền đã trao được tỉnh thống kê là hơn 40 tỷ đồng.
Ngoài ra, đoàn còn giúp đỡ một số hoàn cảnh khó khăn khác. Khi làm việc, đoàn nhờ tỉnh lập danh sách, địa điểm. Sau đó, địa phương đưa đoàn di chuyển, đảm bảo an ninh trật tự. Việc trao quà do nhóm của ca sĩ thực hiện. Số tiền này tỉnh không thể thống kê.
Tại Thừa Thiên - Huế, tháng 10/2020, tỉnh nắm thông tin là đoàn của Thủy Tiên về trao quà nhưng theo hình thức tự phát. Sau đó, đoàn không làm việc trực tiếp với MTTQ tỉnh nên cơ quan chức năng không thể thống kê việc hỗ trợ.
Riêng đoàn từ thiện của Hoài Linh đến Huế vào tháng 5/2020 nhưng cũng không thông báo cho tỉnh mà về làm việc trực tiếp với địa phương.
Tháng 10 và 11/2020, đoàn của Thủy Tiên đến trao tiền hỗ trợ đồng bào. Tuy nhiên, các địa phương không cung cấp chính xác số tiền vì nữ ca sĩ trao theo cảm tính, có người nhiều, người ít. Trong khi đó, huyện Quảng Điền xác nhận tổng số tiền họ nhận được là khoảng 4,5 tỷ.
Đối với Quảng Bình, Ủy ban MTTQ tỉnh cho biết nhóm của Thủy Tiên hỗ trợ khoảng 15.000 hộ dân sau đợt lũ tháng 10/2020. Song, đoàn tự liên hệ từng địa phương để phát quà, không thông qua tỉnh. Vì thế địa phương chưa thể thống kê.
Tại Quảng Trị, huyện Triệu Phong thông tin lúc đầu, nhóm của nghệ sĩ Hoài Linh dự kiến hỗ trợ trực tiếp cho người dân 1,5 tỷ. Sau đó, đoàn hẹn nhiều lần nhưng không về. Ngày 2/6, đại diện đoàn từ thiện đến địa phương trao quà. Nhận được tiền, địa phương đã gửi lại phiếu thu cho đại diện đoàn để làm căn cứ.
Nhiều tỉnh có giấy tờ đối chứng, danh sách người nhận
Ởhuyện Hưng Nguyên, Nghệ An, đầu tháng 11/2020, 458 hộ nhận quà từ đoàn Thủy Tiên. Tổng số tiền vợ chồng ca sĩ trao là hơn 2,3 tỷ. Huyện này xác nhận hoạt động từ thiện diễn ra công khai, có sự chứng kiến của cơ quan chức năng, người dân.
Còn tại huyện Thanh Chương, số tiền địa phương báo cáo Bộ Công an là 6,787 tỷ. Lãnh đạo nơi đây nói khi làm từ thiện, đoàn của Thủy Tiên thông qua UBND huyện để trao quà. Các xã, thị trấn cử cán bộ chứng kiến hoạt động song không trực tiếp kiểm đếm số tiền.
Ngoài tiền mặt, đoàn từ thiện của Thủy Tiên hỗ trợ xuồng cứu hộ cho người dân Nghệ An. Ảnh: T.N.
Tại Quảng Nam, 2 huyện Bắc Trà My và Đại Lộc thống kê cuối năm 2020, Thủy Tiên trao cho các hộ dân tổng số tiền khoảng 9 tỷ. Việc trao tiền đã thông qua Ủy ban MTTQ huyện và chính quyền chứng kiến, danh sách các hộ dân cũng do địa phương cung cấp.
Đối với đoàn của Hoài Linh, huyện Nam Trà My xác nhận đoàn trao 500 suất quà vào tháng 6, mỗi suất 1 triệu. Quá trình trao tiền được chụp ảnh, quay phim làm căn cứ.
Thống kê từ tỉnh Quảng Ngãi, địa phương nhận được tổng số tiền 14 tỷ đồng do nhóm của Thủy Tiên trao. Ban Dân vận Tỉnh ủy khẳng định có đầy đủ giấy tờ đối chứng cũng như xác minh từng hộ dân nhận tiền. Danh sách các hộ dân nhận tiền đều được lưu giữ.
Vợ chồng Thủy Tiên trao 50 triệu cho hộ dân có nhà bị tốc mái do bão số 9 cuối năm 2020. Ảnh: Minh Hoàng.
Có thể mời người chuyển tiền đối chứng
Theo dõi toàn bộ vụ lùm xùm từ thiện của nghệ sĩ, luật sư Hoàng Ngọc Biên (nguyên điều tra viên cao cấp Cơ quan điều tra Hình Sự Bộ Quốc phòng) nhận định sau khi các tỉnh có báo cáo về số tiền trao từ thiện của các nghệ sĩ, Bộ Công an sẽ tổng hợp, đánh giá và xử lý theo quy trình điều tra, xác minh tiền tố tụng (điều tra ban đầu).
Cụ thể, đối với vụ việc ít nghiêm trọng, trong thời hạn 20 ngày từ ngày nhận được đầy đủ báo cáo theo yêu cầu, cơ quan điều tra sẽ kiểm tra, xác minh.
"Những vụ nghiêm trọng thì thời hạn giải quyết không quá 60 ngày, tuy nhiên thời gian có thể kéo dài tùy theo tính chất của vụ việc", ông Biên cho biết.
Sau thời hạn trên, nếu thấy có căn cứ thì cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố vụ án Hình Sự. Còn không có căn cứ thì ra quyết định không khởi tố vụ án Hình Sự hoặc quyết định tạm đình chỉ việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố.
Nguyên điều tra viên cao cấp còn cho rằng sau khi các tỉnh đã cung cấp báo cáo số liệu, ngoài việc mời nghệ sĩ đến làm việc, cơ quan điều tra có thể mời thêm những người đã chuyển tiền để xác minh, đối chiếu kết quả rà soát.
Liên quan vụ việc, Cục Cảnh sát Hình Sự đã có công văn đề nghị Cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng thuộc Ngân hàng Nhà nước rà soát, sao kê tài khoản một số nghệ sĩ làm từ thiện. Cụ thể, cơ quan công an đề nghị cung cấp bản sao hồ sơ mở tài khoản, thông tin cá nhân liên quan đến chủ tài khoản của các tài khoản đã rà soát, xác định (nếu có).
Ngoài ra, phía ngân hàng thống kê tổng số tiền giao dịch, số dư hiện có trong tài khoản, sao kê chi tiết tất cả giao dịch của tài khoản từ thời điểm mở tài khoản đến nay. Bộ Công an đang chờ phía ngân hàng phản hồi để củng cố hồ sơ.