Ngoài nguyên nhân khách quan như thời tiết nắng nóng, cháy lan từ Lào sang (khu vực huyện Mường Lát là chủ yếu), thì yếu tố chủ quan do con người tác động cũng gây nhiều khó khăn cho công tác phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR).

Để bảo vệ rừng (BVR), Chi cục Kiểm lâm tỉnh đã tham mưu cho UBND tỉnh và các sở, ban, ngành liên quan xây dựng và triển khai phương án PCCCR, kế hoạch huy động lực lượng, phương tiện chữa cháy rừng (CCR); xây dựng bộ bản đồ tác chiến CCR cấp tỉnh, huyện. Từ tỉnh, đến huyện, xã, chủ rừng đã chuẩn bị sẵn sàng lực lượng, phương tiện, hậu cần để CCR. Chi cục kiểm lâm đã triển khai lắp đặt 11 trạm camera IP (mỗi trạm 2 camera có độ phân giải cao) dùng để chụp ảnh các khu rừng với định kỳ khoảng 5 giây đáp ứng yêu cầu tự động phát hiện các đám cháy rừng. Thu nhận hình ảnh liên tục phục vụ quan sát bằng mắt phát hiện các đám cháy rừng; kết hợp với bộ công cụ hỗ trợ chuyển đổi tín hiệu từ camera đến các thiết bị di động và máy tính nhằm quan sát, phát hiện sớm lửa rừng. Dưới sự điều phối của chi cục kiểm lâm qua một trang web, cán bộ kiểm lâm và chủ rừng sử dụng máy tính hoặc điện thoại di động để truy cập dữ liệu hình ảnh các khu rừng trên máy chủ, quan sát và trực tiếp phát hiện cháy rừng bằng mắt. Phần mềm quản trị dữ liệu trên máy chủ tự động phân tích phát hiện các đám cháy rừng; Thông tin về các đám cháy rừng được chuyển đến người sử dụng. Khi cán bộ kiểm lâm và chủ rừng phát hiện được đám cháy rừng họ sẽ ước lượng tọa độ và quy mô đám cháy rồi gửi thông tin về máy chủ qua giao diện trên trang web. Khi máy chủ tự động phát hiện được các đám cháy rừng nó cũng sẽ cập nhật tọa độ và quy mô đám cháy. Những thông tin về tọa độ và quy mô đám cháy rừng đều được máy chủ phân tích và biên tập một tệp văn bản mô tả đám cháy với những thông tin cần thiết gửi đến các địa chỉ có liên quan, chủ động giữ rừng trong mùa nắng nóng.

Các tháng vừa qua, 100% huyện trọng điểm đã xây dựng phương án quản lý BVR, PCCCR. Kiện toàn 841 tổ, đội BVR với 7.382 người tham gia, xây dựng kế hoạch huy động lực lượng, phương tiện, hậu cần sẵn sàng CCR. Các huyện đã chủ động triển khai quản lý các nguyên nhân gây cháy rừng; tổ chức tuần tra canh gác lửa rừng. Các xã, chủ rừng đã làm mới được 3,5 km đường băng cản lửa; phát dọn làm giảm vật liệu cháy dưới tán rừng 5 ha. Các hạt kiểm lâm đã phối hợp với chủ rừng, lực lượng chức năng tại các huyện đồng bằng ven biển xử lý vật liệu cháy dưới tán rừng thông bằng biện pháp đốt trước có điều khiển 299 ha nhằm hạn chế nguy cơ gây cháy rừng.