Hôm 18.10, Trung Quốc đã đưa tên lửa siêu thanh DF-17 tới các căn cứ ven biển ở vùng đông nam, động thái được cho là nhằm chuẩn bị vũ khí cho một cuộc xung đột tiềm tàng ở eo biển Đài Loan.
Hình ảnh vệ tinh cho thấy, các căn cứ của lực lượng Thủy quân lục chiến Trung Quốc và lực lượng tên lửa ở các tỉnh Phúc Kiến, Quảng Đông đều được mở rộng, theo Andrei Chang, tổng biên tập tạp chí quân sự Kanwa Defence Review (Canada).
Ông Chang nói thêm, Trung Quốc đã huy động tên lửa phòng không S-400 mua của Nga đến vùng ven biển để đối phó mọi cuộc tấn công của Đài Loan.
Trước đó, Trung Quốc cũng mở cuộc tập trận quân sự rầm rộ gần eo biển Đài Loan, mô phỏng một cuộc đổ bộ chiếm đảo. Suốt từ tháng trước, các máy bay ném bom và chiến đấu cơ Trung Quốc liên tục áp sát Đài Loan. Tần suất các máy bay Trung Quốc xâm nhập vùng nhận dạng phòng không mà Đài Loan lập ra, gần như là mỗi ngày.
Tất cả những sự thay đổi trên bắt đầu kể từ khi quan hệ Mỹ-Đài Loan gần gũi hơn.
Hồi tháng 8, Bộ trưởng Y tế Mỹ Alex Azar đã đến thăm hòn đảo và là quan chức cấp cao nhất của Mỹ đến Đài Loan sau 41 năm. Trung Quốc coi Đài Loan là vùng lãnh thổ không thể tách rời và sẽ phải thu hồi bằng vũ lực nếu cần thiết.
Hoạt động leo thang quân sự của Trung Quốc có thể nhằm gây sức ép lên giới lãnh đạo Đài Loan, khiến hòn đảo gặp khó trong việc đề ra quyết sách, Derek Grossman, nhà phân tích quân sự tại công ty RAND ở Mỹ, nhận định.
“Trung Quốc đang huy động lực lượng, vũ khí, cũng như tăng tần suất chiến đấu cơ áp sát Đài Loan, biến những mối đe dọa trên trở thành chuyện xảy ra thường ngày, khiến Đài Loan không thể biết khi nào thì một cuộc chiến thực sự nổ ra”, Grossman nói. “Trung Quốc cũng muốn thử phản ứng để xem lực lượng quân sự Đài Loan sẽ ứng phó như thế nào, qua đó tìm kiếm sơ hở của đối phương.
Timothy Health, một chuyên gia nghiên cứu quốc phòng của RAND, nói Trung Quốc sẽ còn tiếp tục áp dụng chiến thuật khiêu khích, gây rối và bắt nạt nhằm gây sức ép lên hòn đảo. Đây là động thái thể hiện rằng Trung Quốc muốn Đài Loan chấp nhận thống nhất để đổi lấy an ninh và hòa bình.
“Thực ra những hành động trên của Trung Quốc không tạo ra nguy cơ chiến tranh như vẻ bề ngoài, cũng nhằm chứng minh với dư luận trong nước là Bắc Kinh không khoanh tay đứng nhìn trong vấn đề Đài Loan”, chuyên gia Health nhận định.
Health tin rằng Trung Quốc không có ý định phát động chiến tranh vì vấn đề kinh tế và chính trị trong nước, đặc biệt là sau những hệ quả mà đại dịch Covid-19 gây ra.
“Bắc Kinh có thể sẵn sàng chấp nhận một cuộc khủng hoảng quân sự, nhưng sẵn sàng cho chiến tranh thì lại là chuyện hoàn toàn khác”, chuyên gia Health nói. “Phát động chiến tranh ở thời điểm hiện tại chỉ càng khiến các vấn đề mà Trung Quốc đang phải đối phó trở nên tồi tệ hơn.
“Tình hình Đài Loan giờ đây đã khác xưa nhiều. Cánh cửa thu hồi Đài Loan trong hòa bình ngày càng hẹp. Nhưng so với chiến tranh, vẫn còn một lựa chọn khác, đó là gây sức ép để buộc Đài Loan phải quy phục. Phương án này không chỉ giúp giảm thương vong mà còn giảm tối đa chi phí so với phát động chiến tranh”, Wang Zaixi, cựu tướng quân đội Trung Quốc, nhận định.
Bằng các hoạt động quân sự, Trung Quốc cũng gửi thông điệp rằng, nước này không chấp nhận mối quan hệ ngày càng gần gũi giữa Mỹ và Đài Loan, các chuyên gia nói trên SCMP.