Chỉ còn 2 ngày nữa là bước sang năm mới 2018. Theo đó, kể từ 1/1/2018, mức thuế nhập khẩu ô tô từ các nước ASEAN sẽ về 0%. Đây cũng là thời điểm Nghị định 116 (ban hành 17/10/2017) về điều kiện nhập khẩu, kinh doanh ô tô chính thức có hiệu lực.
Nghị định này được Chính phủ ban hành với mục đích là đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng với việc tạo dựng những tiêu chuẩn, quy định phi thuế quan cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực ô tô.
Dù vậy, nhiều chuyên gia dự đoán rằng với Nghị định 116, ngược với kỳ vọng chính sách, sẽ tạo hệ luỵ trực tiếp, ảnh hưởng đến kinh tế, quyền lợi, quyền lựa chọn của người tiêu dùng.
Nhóm công tác ô tô và xe máy tại VBF 2017 nói rằng yêu cầu thử nghiệm đối với từng lô xe nhập khẩu trong Nghị định là “không hề có ý nghĩa về mặt quản lý chất lượng” và chỉ làm lãng phí thời gian (lên đến 2 tháng) và tăng chi phí (khoảng 10.000 USD). Khoản phí tăng thêm này, một phần doanh nghiệp sẽ phải gánh chịu, một phần, đánh thẳng vào túi tiền của người mua do tác động đến giá xe cũng như tạo sự khan hiếm nguồn hàng.
Bên cạnh đó, dù Nghị định này vẫn chưa đi vào hiệu lực nhưng đã có ảnh hưởng nhất định lên thị trường xe nhập khẩu trong nước thông qua biến động giá. Điều này phần nào chứng minh rằng việc giá xe giảm sâu như kỳ vọng của người tiêu dùng trong năm 2018 sẽ không xảy ra.
Trong quý I/2018, các mẫu xe nhập khẩu thông dụng như Toyota Fortuner, Honda CR-V, Honda Civic hay Ford Ranger đều sẽ không về nước như dự kiến. Nhiều khách hàng cũng đã phản ánh việc bất ngờ bị huỷ đơn đăng ký mua xe nhập khẩu.
Phía Ford Việt Nam xác nhận đã có yêu cầu các đại lý không nhận đơn đặt hàng cho các lô xe nhập khẩu sản xuất từ tháng 1.2018. Vì vậy, trong quý 1/2018, hàng sẽ khan hiếm và chưa thể dám chắc được các mẫu xe được nhập về thế nào trong quý 2 hay quý 3/2018.
Công ty Toyota Việt Nam dự báo, nhiều loại xe nhập khẩu khác cũng bị ảnh hưởng, lớn nhất là các mẫu xe Fortuner, Yaris và Wigo. Nhiều đại lý Toyota đã phải đàm phán lại với khách đặt các mẫu xe mới, do không thể đảm bảo trước thời gian chính xác xe sẽ được thông quan.
Đại diện Honda Việt Nam cũng cho biết chưa thể nói trước về thời điểm những lô CR-V tiếp theo về nước. Cụ thể, nếu những quy định chi tiết tại Nghị định 116 được làm rõ ngay cuối năm 2017 thì ít nhất đầu tháng 3/2018, công ty mới có hàng.
Nhiều hãng xe khác như Chevrolet, Mitsubishi có nguồn xe nhập từ Thái Lan cũng bị ảnh hưởng vì phải bổ sung thêm nhiều giấy tờ mới.
Bên cạnh đó, giá xe trong nước cũng sẽ không hề giảm. Trần Bá Dương, Chủ tịch HĐQT Công ty ô tô Trường Hải nhận định: “Giá xe 2018 sẽ đi lên chứ không thể giảm hơn được nữa”.
Thực tế, tháng 11 vừa qua, Thaco đã gây sốc chọn cách “lội ngược dòng” khi điều chỉnh tăng giá bán một số mẫu xe Mazda từ 10 – 20 triệu đồng nhằm đảm bảo lợi nhuận hoạt động. Thời điểm đó, đại diện hãng cũng tiết lộ Thaco có thể sẽ có vài đợt điều chỉnh giá nữa, tuỳ thuộc vào diễn biến thị trường cũng như chính sách công ty.
Với những diễn biến vừa qua, có vẻ như, giấc mơ sở hữu ô tô “giá hợp lý” của người Việt Nam tiếp tục trở nên xa vời hơn.