Lời tòa soạn: Muốn “đẹp mãi với thời gian”, không ít phụ nữ bỏ tiền triệu để mua các sản phẩm có chứa Collagen, loại dưỡng chất vẫn được cho là “thần dược” trong việc “đại tu nhan sắc”. Bởi sự “phát cuồng” của chị em nên thị trường Collagen cũng bát nháo, hỗn độn, thật giả khó phân. Và chính sự hỗn loạn này đã khiến nhiều người tiêu dùng bởi thiếu hiểu biết nên đã mất tiền oan, nguy hiểm hơn là sức khỏe, tính mạng bị đe dọa.
Cái giá của thiếu hiểu biết
Ngồi trước mặt tôi, chị Nguyễn Hải Xuân (38 tuổi, trú tại Thanh Xuân, Hà Nội) chưa hết kinh hoàng khi kể lại cái “kỷ niệm” khó quên trong lần “tút” lại nhan sắc ấy.
Chị Xuân cho biết là làm nhân viên văn phòng ở một công ty xây dựng. Trong những giờ giải lao, chị thấy các nữ nhân viên cùng phòng rỉ tai nhau về bí quyết giúp làn da tươi trẻ bằng Collagen. Không biết gì về Collagen, nhưng mỗi lần khi đứng trước gương trong nhà tắm, chị Xuân giật mình khi thấy da nhăn, sạm, thô giáp và chị thấy mình già hơn so với chồng, mặc dù anh hơn chị tới 4 tuổi.
Chị Xuân bắt đầu lên các diễn đàn mạng xã hội tìm hiểu về Collagen và nhanh chóng bị cuốn hút bởi “tiên dược” này. Do đồng lương eo hẹp nên không dám bỏ khoản tiền lớn để mua các sản phẩm Collagen chính hãng, nghe theo lời rỉ tai của cô bạn đồng nghiệp, chị lên một cửa hàng bán mỹ phẩm trên phố cổ mua 5 lọ kem được cho là có thành phần Collagen với giá 80.000 đồng/lọ.
Sau 3 ngày tích cực thoa số Collagen ấy lên người vào mỗi buổi tối trước khi đi ngủ thì chị thấy xuất hiện các quầng đỏ, cảm giác như kim châm, đặc biệt là vùng da đùi non, ngực, mặt. Ban đầu chị cứ nghĩ rằng do mình bị dị ứng hải sản nhưng chỉ khoảng hơn một ngày sau khi xuất hiện triệu chứng ngứa rát ấy là trên cơ thể chị xuất hiện các đốm nhỏ li ti, nổi mụn, màu đỏ, có nước đục.
Chị Xuân lặng lẽ mua thuốc về bôi nhưng tình trạng nổi mụn không thuyên giảm mà ngày một nặng nề hơn. “Chỉ đến khi thấy mụn đỏ ở mặt, ngực vỡ, chảy nước tôi mới hoang mang mà tìm đến đến phòng khám chuyên về da liễu để điều trị. Lúc đó tôi phải nói thật với bác sỹ. Sau hơn hai tuần điều trị thì tình trạng viêm da do tiếp xúc với mỹ phẩm của tôi mới thực sự ổn định. Lần làm đẹp ấy khiến tôi vẫn ám ảnh đến tận bây giờ”, chị Xuân hãi hùng khi nhớ lại.
Chỉ vào vết nhăn nhỏ trên trán, chị Phạm Hải Yến (43 tuổi, quận Đống Đa) nói: “Cách đây hơn 3 tháng, vì muốn làm nó biến mất mà tôi chút nữa đã phải đi rửa ruột rồi đấy... Sau bữa cơm tối, tôi lấy 2 muỗng Collagen đổ vào cốc nước lớn để uống. Uống được khoảng chục phút, tôi thấy người chóng mặt, khó thở. Nghi ngờ là do Collagen mà mình đã mua, tôi vội chạy vào nhà vệ sinh dùng ngón tay móc sâu vào cổ họng và nôn ra hết thứ nước ấy”.
Theo chị Yến thì số gói bột Collagen được người bán giới thiệu là hàng xách tay ấy nhãn mác sản phẩm không rõ nét. Bao bì sản phẩm không có các thông số về ngày sản xuất, nơi sản xuất, đơn vị sản xuất, hay đơn vị nhập khẩu.
“Tiên dược” dởm cứ cần là... có
dư luận thời gian vừa qua hết sức hoang mang khi các cơ quan chức năng đã phá vỡ đường dây buốn bán 10 tấn Collagen và các loại thực phẩm chức năng giả (ngày 24/1) . Theo đó, đối tượng Nguyễn Tuấn Linh (30 tuổi) đang lái xe tải chở 170 hộp thực phẩm chức năng đi tiêu thụ thì bị bắt trên phố Trần Khát Trân, Hà Nội.
Theo đối tượng này khai thì vận chuyển số hàng trên cho Hoàng Thị Hồng Liên (32 tuổi, trú tại Nghệ An). Từ lời khai của Linh và Liên, lực lượng phá án đã khám xét 3 kho hàng của các đối tượng này tại chợ đầu mối Lim (Tiên Du, Bắc Ninh) thu hơn 10 tấn thực phẩm chức năng giả, nhau thai cừu, Collagen… với các nhãn mác của các thương hiệu nổi tiếng của Anh, Pháp, Mỹ, Đức, Nhật…
Collagen giả bị lực lượng chức năng bắt giữ. Trước khi bị bắt, số hàng này đã được tập kết tại kho hàng khu vực chợ đầu mối Lim, Bắc Ninh
Các đối tượng này khai số thực phẩm chức năng, Collagen giả trên được nhập từ Trung Quốc, sau đó dán nhãn, mác giả “phù phép” thành hàng xách tay từ các thương hiệu nổi tiếng ở châu Âu rồi tung ra cửa hàng thuốc, các spa, thẩm mỹ viện lớn, các chợ đầu mối về thuốc. Theo tìm hiểu của phóng viên, vụ bắt giữ trên mới chỉ là phần nổi của tảng băng chìm về thị trường “Collagen đen” ở Việt Nam.
Những ngày cuối tháng 4, trong vai người có nhu cầu mua Collagen giá rẻ, Collagen xách tay, chúng tôi tìm về khu vực chợ đầu mối Lim (Bắc Ninh)- nơi được cho là điểm tập trung, đầu mối trung chuyển Collagen giả tuồn về từ bên kia biên giới. Trong cái nóng oi ả của mùa hè, gần trưa chợ đầu mối Lim khá vắng vẻ với các sạp hàng thưa thớt người. Chúng tôi đến các quầy hàng mỹ phẩm, thuốc tìm mua Collagen giá rẻ với đơn hàng từ 30- 50 triệu đồng thì nhận được những cái nhìn đầy dò xét, đề phòng của những người bán hàng.
Thấy vẻ nhẫn nại của chúng tôi, một phụ nữ từ khu vực quầy bán quần áo chạy ra kéo chúng tôi vào một quầy hàng bỏ trống nằm trong góc khuất, yêu cầu chúng tôi tắt điện thoại và dò hỏi: “Các em ở Hà Nội lên à? Làm spa hay đổ mối? Chị có thể mua giúp. Đơn hàng này cũng tạm ổn rồi, vừa rồi họ làm rát, mới bắt một vụ. Cho chị số điện thoại, có gì chiều chị gọi lại”. Khi chúng tôi xin số điện thoại người phụ nữ này, những chị ta từ chối và nói là: “Nếu trước 19h tối, chị lo được hàng chị sẽ chủ động gọi điện”.
Theo “mách nước” của những người từng buôn bán ở chợ đầu mối này, thì ở đây muốn mua hàng gì cũng có, nhất là những thứ liên quan đến thuốc thang, thực phẩm chức năng. Hàng Trung Quốc qua đường Lạng Sơn, Móng Cái cũng đều tụ về đây. “Nếu không có vụ bắt giữ hơn 10 tấn hàng vừa rồi thì anh mua đơn giản lắm, hỏi là họ lôi hàng ra ngay. Nhưng giờ thì họ đề phòng lắm, muốn lấy được hàng thì phải vượt qua nhiều khâu kiểm tra của họ. Nhưng chắc cũng chỉ khó vài tháng thôi, sau thì đâu lại vào đấy mà”, chủ một quán nước gần chợ đã nói với tôi như vậy khi tôi ngỏ ý tìm mua “tiên dược” Collagen.
Chợ thuốc lớn nhất miền Bắc là Hapulico (phố Ngụy Như Kon Tum, Hà Nội), tại các quầy thuốc đều có bán Collagen. Khi chúng tôi hỏi mua Collagen “xịn” nhưng giá rẻ về để bán thì hầu hết các chủ cửa hàng đều tỏ thái độ dè dặt và nói không có bán loại đó vì là khách lạ, chưa lấy hàng tại quầy thuốc bao giờ.
Tại một quầy thuốc trên khu vực tầng 3 chợ thuốc này, nhân viên bán hàng ở đây niềm nở cho biết là cùng một sản phẩm Collagen nhưng có rất nhiều loại, hàng chuẩn thì là loại 1 và hàng fake thì có loại 2, loại 3. Giá loại 1 chênh so với loại 2, loại 3 vài trăm nghìn đồng/sản phẩm.
Theo quan sát của phóng viên thì nhìn bề ngoài giữa các loại này không khác nhau tí nào từ nhãn mác, cho đến tên nhà sản xuất. Nhưng chất lượng bên trong thế nào thì chỉ có người tiêu dùng mới biết.
Cẩn thận với sản phẩm không rõ nguồn gốc: Tiến sỹ Nguyễn Minh Quang- Phó Giám đốc bệnh viện Da liễu Hà Nội khi được hỏi cho biết: “Các bệnh nhân đến bệnh viện khám, điều trị có thể có nguyên nhân do dùng mỹ phẩm gây nên, nhưng vì lý do tế nhị nên nhiều khi họ không nói. Hiện bệnh viện không có con số thống kê về việc bệnh nhân bị bệnh ngoài da do dùng các sản phẩm có liên quan đến Collagen. Collagen được dùng qua đường uống hoặc đường bôi trên da. Trước khi dùng bất kỳ một sản phẩm nào, NTD cần thông thái xem ký về xuất xứ, nguồn gốc sản phẩm”.