Theo South China Morning Post, bà Wendy Cutler - cựu Phó đại diện Thương mại Mỹ - nhận định việc Trung Quốc tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) là khó xảy ra. Nguyên nhân là Bắc Kinh chưa sẵn sàng thực hiện những đổi mới kinh tế mà hiệp định yêu cầu.
Dưới thời ông Obama, bà Cutler từng đàm phán về một số thỏa thuận ban đầu của hiệp định. Hiện, bà Cutler đảm nhận vị trí phó chủ tịch viện Chính sách Xã hội châu Á ở Washington.
Tháng trước, lãnh đạo Trung Quốc tuyên bố sẽ xem xét đưa Trung Quốc vào CPTPP. "Tôi cảm thấy khá nghi ngờ. Tôi nhận thấy có sự khác biệt giữa tuyên bố của Trung Quốc và những thay đổi cần thiết để tham gia hiệp định", bà Cutler nhấn mạnh.
Theo cựu Phó đại diện Thương mại Mỹ, Trung Quốc sẽ phải thực hiện một số cải cách lớn và đi theo hướng hoàn toàn khác với hướng đi hiện tại.
Ngay sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump vào Nhà Trắng, Mỹ rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). TPP nay trở thành CPTPP với 11 nước thành viên, bao gồm Canada, Nhật Bản và một số quốc gia Đông Nam Á. Hiệp định có hiệu lực hoàn toàn vào năm ngoái.
CPTPP thể hiện nhiều mục tiêu lâu dài của các nhà đàm phàn Mỹ, chẳng hạn như xóa bỏ thuế trên diện rộng, tạo ra những cam kết về thương mại kỹ thuật số và doanh nghiệp nhà nước (SOE). Các cam kết thuế dựa trên chính những thỏa thuận ban đầu do bà Cutler đàm phán. Chúng sẽ dẫn đến việc xóa bỏ thuế đối với hơn 99% danh mục sản phẩm ở hầu hết nước thành viên.
Ông Craig Allen, Chủ tịch Hội đồng Kinh doanh Mỹ - Trung, mô tả việc Bắc Kinh bày tỏ sự quan tâm đến hiệp định là "một bước phát triển thú vị, vì CPTPP có các tiêu chuẩn tuyệt vời về công nghệ, doanh nghiệp nhà nước, trợ cấp và nhiều vấn đề khác".
Tôi khá nghi ngờ về việc Trung Quốc tích cực xem xét gia nhập CPTPP. Có sự khác biệt giữa tuyên bố của Trung Quốc và những thay đổi cần thiết để tham gia hiệp định
- Bà Wendy Cutler
"Mỹ đã đóng một vai trò rất, rất lớn trong việc soạn thảo các quy tắc đó", ông nhận định. Bà Cutler và các nhà phân tích khác nhận định việc Trung Quốc quan tâm đến CPTPP có thể chỉ là nước cờ gây bất lợi cho việc tái gia nhập CPTPP của chính quyền Mỹ, sau khi Tổng thống đắc cử Joe Biden nhậm chức vào tháng tới.
"Tôi không cho rằng chính quyền ông Biden sẽ tái gia nhập TPP (nay là CPTPP) trong tương lai gần", bà Cutler nhận xét. Theo bà, Mỹ có khả năng tái kết nối kinh tế với khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương bằng một cuộc đàm phán hẹp hơn trong lĩnh vực khí hậu, hoặc chuỗi cung ứng y tế hay thương mại kỹ thuật số. Sau đó, Mỹ có thể làm việc cùng các quốc gia khác và đưa ra một số quy tắc.
Phát biểu trong một hội nghị khác hôm 2/12, ông Kurt Campbell, nhà ngoại giao cấp cao của Mỹ về Đông Á dưới chính quyền ông Obama, nhận định nỗ lực tái gia nhập CPTPP của ông Biden khó có thể xảy ra trong tương lai gần.
